Lekcja o zbrodni
"Nasza klasa" w reż. Ondreja Spišáka z Laboratorium Dramatu w Warszawie na XV Konfrontacjach Teatralnych w Lublinie. Pisze Waldemar Sulisz w Dziennniku Wschodnim.
To jest spektakl nie dla idiotów. To nie jest spektakl dla prowincjonalnych, zapiekłych w antysemityzmie Polaków. To nie jest spektakl dla młodych Żydów, którzy przyjeżdżają do Polski i demolują hotele, w których mieszkają.
To jest spektakl o tragedii w Jedwabnem, gdzie w 1941 roku Żydów zapędzono do stodoły i podpalono. W PRL-u winę za zbrodnię zrzucono na nazistów. W 2001 roku Polska przyznała się do tego, że to Polacy zapędzili Żydów do stodoły i spalili.
Zbrodnię popełnili sąsiedzi Żydów, dokładnie koledzy z jednej klasy. Tadeusz Słobodzianek napisał o tym tekst, Ondrej Spišák wyreżyserował przedstawienie, które w brutalny sposób pokazuje jak do tragedii w Jedwabnem doszło. Aktorzy relacjonują, jak Polacy w Jedwabnem cieli na kawałki nadpalone i splecione w poszukiwaniu ratunku ciała Żydów. Bo trzeba było posprzątać po akcji.
Twórcy spektaklu pokazali powojenne losy Polaków, którzy spalili kolegów z klasy. Oraz Żyda, któremu spalono rodzinę, więc zapisał się do UB, żeby się zemścić. Żadne słowa nie zastąpią spektaklu, który na długo zapadł w serca widzów. Spektaklu, który bez zbędnych rekwizytów, scenografii i muzyki pokazał jak szybko i łatwo przyjaźń może zamienić się w nienawiść a zabawa z zbrodnię.
Zobaczyliśmy szlachetną i prostą historię o tragedii, której nie da się wyrzucić z polskiej historii. Słobodzianek i Spišák zrobili przedstawienie, które lekarze powinni zapisywać Polakom na receptę.
Przedstawienie, które oczyszcza z bólu, zabliźnia rany, zmusza do zadumy. Ale także przedstawienie, które pokazuje, ile w nas złości, nienawiści, zapiekłej podłości.
Ale także bezmyślnej, codziennej, paskudnej polskiej zawiści, która niczym rak toczy Polskę.
