Artykuły

Na rozpoczęcie II Festiwalu Opery Współczesnej przyjechały z Pragi opowieści o cudach dokonywanych przez Maryję. Opowieści mało chrześcijańskie i właśnie dlatego ciekawe.

Nie są to cuda, które zdarzyły się naprawdę, bo materiałem do stworzenia opery prócz Ewangelii były także podania starofrancuskie i niderlandzkie. Kompozytor Bohuslav Martinu połączył je z rodzimą morawską tradycją ludową i stworzył coś na kształt scenicznego misterium rodem ze średniowiecza.

Dźwięki pojawiają się w nim inne, niż można byłoby się spodziewać po tamtej epoce uchodzącej za ascetyczną również muzycznie. Słychać, że Martinu inspiracji szukał w ubiegłym stuleciu, wplatając w kompozycję elementy niemieckiej awangardy, a nawet jazzu.

Reżyser opery Jiri Herman zapowiadał, że "Legendy o Maryi" będą luźno związane z chrześcijaństwem. Na scenie pojawia się jednak Chrystus w zakrwawionych szatach czy archanioł Gabriel, a tych trudno nie skojarzyć z Kościołem, podobnie zresztą jak strzelistej scenografii i chóru, który zajmuje loże opery. Mimo to religijne historie nie przekształcają się w moralitet, a ich przekaz jest prosty - Maryja nie jest tylko matką Chrystusa, ale matką w ogóle.

Jedyne, co można zarzucić czeskiemu spektaklowi, to drażniąca obecność polskiego języka, który niespodziewanie pojawił się w drugiej części spektaklu. Zmanierowany narrator opowieści z ogromnym (i niepotrzebnym!) zaangażowaniem wtajemniczał widzów w to, co działo się na scenie. Przesadna poetyckość ruchów i zapędy do recytatorstwa w jego wykonaniu tylko psuły efekt, jaki w międzyczasie udawało się tworzyć reszcie zespołu.

Osobnik w zielonym płaszczu znacznie lepiej prezentował się w pozostałych fragmentach opery - gdy milczał.

Jednak mimo jego wysiłków Czesi - w tym przypadku bez właściwej im autoironii, ale za to z rozmachem - otworzyli wrocławski festiwal.