Kto komu przyprawi gębę?
Spektakl "Ferdydurke" na podstawie powieści Witolda Gombrowicza przygotowuje w Teatrze Polskim Artur Tyszkiewicz. Premiera - pojutrze. Kolejne przedstawienie zobaczymy w sylwestrową noc.
Najnowsza propozycja Teatru Polskiego zapowiada się ciekawie: scenografię zaprojektował Jan Polivka, za ruch sceniczny odpowiedzialny jest Maćko Prusak. Ten sam zespół twórców - z reżyserem włącznie - wystawił rok temu w Poznaniu "Krawca" Sławomira Mrożka. W spektaklu "zagrały" m.in. kostiumy znanego projektanta Macieja Zienia, manekiny, peruki, kij bejsbolowy, a nawet sutanna. Widzowie mogli posłuchać zarówno dźwięku piły mechanicznej jak i rytmów disco polo. Na scenie, niczym w antycznym teatrze, wystąpili wyłącznie aktorzy płci męskiej.
"Ferdydurke" daje twórcom równie wiele możliwości, choć jest też wyzwaniem nie lada. Przewrotna powieść, kultowa satyra społeczno-kulturowa pełna groteski i absurdu, bezkompromisowo wyszydza słabostki tradycyjnego systemu edukacji. - Odwykliśmy w naszej literaturze od zjawisk tak wstrząsających, od wyładowań ideologicznych tej miary - pisał po opublikowaniu "Ferdydurke" w 1937 r. Bruno Schulz. U progu bieżącego roku szkolnego dzieła obu pisarzy chciał usunąć z kanonu lektur ówczesny minister edukacji. Nie udało się: fragmenty "Ferdydurke" (a także m.in. "Sklepów cynamonowych" Schulza) licealiści nadal będą czytali. Na szczęście.
Dlaczego walka o dzieło Gombrowicza była tak zacięta? Nie tylko ze względu na czysto artystyczne walory powieści: pochodzące z niej wyrażenia - wytrychy (ze słynną Gombrowiczowską "gębą" na czele) przeszły ze świata literatury do potocznego języka.
Czy Artur Tyszkiewicz odniesie się w swym spektaklu do politycznej afery sprzed kilku miesięcy? A może odda głos Gombrowiczowi? W spektaklu zobaczymy Jakuba Papugę jako Józia Kowalskiego oraz Wojciecha Kalwata, Włodzimierza Kłopockiego, Michała Kaletę, Filipa Bobka, Piotra Kaźmierczaka, Adama Łoniewskiego, Łukasza Chruszcza, Teresę Kwiatkowską, Magdalenę Planetę i Łukasza Pawłowskiego.
