Teatry i zespoły

Teatr mieścił się w gmachu Panoram przy Karowej 18, z salą na 1700 miejsc. Tworzyli go ci sami ludzie, którzy wcześniej prowadzili Wielką Operetkę. Historia sceny oddaje zmienność koniunktury teatralnej tamtych czasów. Próbowano odczytać nastroje i potrzeby publiczności. Stąd w repertuarze przeplatały się propozycje programów składanych, operetek, komedii muzycznych, wieczorów baletowych. Jednolity program teatr miał w okresie pierwszego półrocza działalności, pod kierunkiem artystycznym Andrzeja Własta. Składane programy, pióra Juliana Tuwima, Mariana Hemara i samego Własta przyciągały publiczność. Kiedy Włast odszedł, by zorganizować przedstawienie Gwiazda areny w Cyrku Staniewskich, przy Karowej rozpoczął się okres organizacji doraźnych wydarzeń teatralnych.

Na przykład, skoro Feliks Parnell przygotowywał się do tournee w Niemczech i Francji, dyrektor Zygmunt Regier zaproponował mu scenę dla prezentacji programu wyjazdowego. Część wodewilową w tym programie przygotowywał Ludwik Sempoliński. Kiedy Tańce, hulanki, swawola… oraz Panie darmo straciły publiczność, teatr zamknięto, by po kilku miesiącach otworzyć go na okres kanikuły i dać premierę komedii muzycznej, realizowanej przez celowo stworzone zrzeszenie aktorów. 4 listopada 1935 roku, na scenie Wielkie Rewii pojawiła się rewia wiedeńska Skradziona rewia. Teatr na sprzedaż  z popularnymi komikami Karlem Farkasem Fritzem Grünbaumem.

W listopadzie 1935 roku, wykorzystując popularność duetu Hanki Ordonówny i Igo Syma, Regier zaprosił pieśniarkę do przygotowania widowiska wg jej pomysłu. Od tego momentu mówiono, że przy Karowej 18 mieści się Operetka w Wielkiej Rewii. Przedstawienie Pan minister i dessous Rudolfa Bernauera i Rudolfa Österreichera oraz program Widowisko nr 1, przygotowane przez Ordonkę, nie odniosły zamierzonych sukcesów. Regier ratował się popularnością Antoniego Fertnera. Zaprosił aktora by wystąpił w Potaszu i Perlmutterze Mantague Marsden Glassa, w którym pół roku wcześniej komik odniósł sukces w poznańskim Teatrze Nowym. Teatr odzyskał pierwotną nazwę: Wielka Rewia. Po miesięcznej eksploatacji i przychylnych recenzjach, na scenie przy Karowej pojawił się z kolei Kazimierz Krukowski, który przygotował dwie komedie muzyczne.

W tym czasie, Zygmunt Regier podjął decyzję o oddaniu sceny Janinie Korolewicz-Waydowej, inaguracji kolejnej imprezy. Powrócił też do nazwy Wielka Operetka, która przez pół roku rozgościła się w gmachu Panoramy. Doświadczona śpiewaczka i kierowniczka scen operowych, miała intuicję i potrafiła trafiać w gust widowni. Dlatego Wielka Operetka hołdowała nowym trendom i skłaniała się ku komediom muzycznym, jak inaugurująca premiera Gejszy Sidney’a Jonesa z Lodą Halamą w roli głównej. Z drugiej strony zaś, dawała miejsce dla prezentowania propozycji odchodzącego już gatunku lekkiej muzy. Choć uwspółcześnione, jak w przypadku Miłosnych walcy Oskara Straussa, jednak pozwalały miłośnikom tej sztuki odnaleźć klasyczne tony. Teatr działał w momencie kryzysu operetki, kiedy zdawało się, że ten gatunek należy już do przeszłości. Utrzymał go na warszawskich afiszach teatr 8.15, który powstał  przy ul. Śniadeckich 5, chwilę po zamknięciu Wielkiej Operetki.
Wielka Rewia zaś, pojawiła się znów rok później, z nowym kierownikiem artystycznym i nowym repertuarem.

Ewa Hevelke (2018)

Bibliografia:

• Janina Korolewicz-Waydowa, Sztuka i życie. Mój pamiętnik, Ossolineum, Warszawa 1958
• Edward Krasiński, Warszawskie sceny 1918–1939, P.I.W., Warszawa 1976
• Ludwik Sempoliński, Wielcy artyści małych scen, wyd. Czytelnik, Warszawa, 1977
• Feliks Parnell, Moje życie w sztuce tańca. Pamiętniki 1898–1947, wyd. GRAKO, 2003
• Ryszard Wolański, Tola Mankiewiczówna. Jak za dawnych lat, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2013

Sezon: 1936 / 1937