Dramat muzyczny w I akcie; libretto: Jerzy S. Sito, wg Josepha Conrada.
Prapremiera: Warszawa 19 IX 1966.
Osoby: Jozue - baryton; Jessica, jego córka - mezzosooran; Ozias - bas; Harry - rola mówiona.
Akcja rozgrywa się w niedawnej względnie przeszłości, w miejscu bliżej nieokreślonym.
W małym rybackim miasteczku żyje ślepy cieśla, Jozue, wraz ze swą córką Jessiką, oraz Ozias, starzec obłąkany nadzieją na rychły powrót syna, który, tyranizowany przezeń, przed kilkunastu laty uciekł z domu w świat, za morze. Każdego dnia wydaje się Oziasowi, że jego Harry wróci jutro; żyje tylko tą myślą i na niej buduje całą swą egzystencję. W ten złudny świat swoich marzeń wciągnął Ozias i Jessikę (mimo oporu i perswazji jej ojca), budząc w jej sercu miłość i tęsknotę do wyidealizowanego obrazu Harry'ego. Tak więc i Jessica czeka na owo jutro - na powrót Harry'ego, Ozias bowiem zaręcza, że Harry niezawodnie pokocha ją i poślubi.
Kiedy jednak pewnego wieczoru rzeczywiście pojawia się ów Harry, dochodzi do tragicznego konfliktu. Okazuje się on bowiem ograniczonym i brutalnym obieżyświatem, który przybył po to tylko, aby od starego ojca próbować wyciągnąć nieco pieniędzy. Nie rozumie on sytuacji, którą zastał, nie rozumie uczucia Jessiki, ale... potrafi je wykorzystać: skłania ją, by mu oddała swoje drobne oszczędności, a następnie usiłuje ją zgwałcić. Na krzyk Jessiki nadbiega Ozias i zabija uwodziciela, który śmiał sięgnąć po dziewczynę przeznaczoną dla Karry'ego. Zabijając własnego syna, którego nie poznał, ocalił jednak świat swoich marzeń: może znowu czekać na jutro. Tylko dla Jessiki ten świat już nie istnieje...
Ukończone przez kompozytora w maju 1966 "Jutro" zbudowane jest na ścisłej technice serialnej. Drugą zasadą konstrukcyjną stało się tu wprowadzenie swoistych "kolorystycznych motywów przewodnich", polegających na tym, że każdej z czterech występujących postaci towarzyszy zawsze taki sam zespół instrumentalny, wybrany z ogromnej orkiestry, w której skład obok normalnie spotykanych instrumentów i wydatnie powiększonej grupy perkusyjnej wchodzą m. in. flet altowy, saksofon altowy, dwie harfy, klawesyn, gitara i fortepian. Nowoczesność techniki kompozytorskiej nie przekreśla bynajmniej w "Jutrze" "wokalności" partii solowych; szczególnie partia Jessiki - przy ogromnym ładunku ekspresji - daje wykonawczyni szerokie możliwości "wyśpiewania się".
Libretto "Jutra" zachowuje główny ideowy wątek noszącej ten sam tytuł noweli Conrada, jakim jest "obserwacja tragicznego zderzenia marzeń z rzeczywistością przychodzącą do ludzi żyjących w sferze marzeń" - tyle że tu charaktery postaci grawitują bardziej w kierunku patologii, a sytuacje zostały mocno zbrutalizowane.
Źródło: Przewodnik Operowy, Józef Kański, PWM 1997
Ukryj streszczenie