Sztuka w dwóch aktach
7 kobiet, 11 mężczyzn /Maria, Kuźma, Wićka, Rewident, Jewgienij Nikołajewicz, Dziad Gordiej, Komarycha, Wasilij, Stiepanida, Halka, Przewodniczący, Agronom, Zootechnik, Żona Zootechnika, Górka Agronoma, Weterynarz, Mechanik, Polina/
Akcja sztuki toczy się na początku lat sześćdziesiątych.
W.Rasputin zdobył już sobie uznanie i szeroką popularność jako prozaik, autor opowiadań i powieści, tłumaczonych również i u nas, m.in. tomów "Pożegnanie z Matiorą", "Żyj i pamiętaj", "W ostatnią godzinę". Większość utworów tych została przez samego autora adaptowana na scenę.
Grane są przez wiele teatrów Związku Radzieckiego jak i liczne zespoły zagraniczne. Spośród tych adaptacji największym niewątpliwie zainteresowaniem cieszą się "Pieniądze dla Marii".
Rasputin i tym razem wprowadza nas w krąg życia wsi, sprawy, które w całej swojej twórczości bacznie śledzi i wnikliwie analizuje starając się możliwie najpełniej ukazać podglebie współczesnej radzieckiej wsi - ludową tradycję, wiejski obyczaj, chłopską mentalność. Snuje prostą, banalną, rzec można, historię zwykłych prostych ludzi, która w miarę rozwoju akcji ujawnia przejmującą prawdę o ludzkiej naturze i ludzkim losie. Emocjonalność, gęstość Rasputinowskiej prozy znajduje w adaptacji odpowiednik w intensywności życia psychicznego bohaterów, wyrazistości ludzkich typów.
A oto skrótowo potraktowana fabuła tego dramatu, sygnalizowana już tytułem - "Pieniądze dla Marii". Spis kontrolny małego, kołchozowego sklepiku ujawnił manko sięgające tysiąca rubli. Suma to olbrzymia dla Marii, która kiedyś zgodziła się poprowadzić ten sklepik, żeby ludziom było wygodniej, żeby dzieci miały gdzie kupować zeszyty, a kobiety - igły. Nikt nie posądza Marii o nieuczciwość, o przywłaszczenie sobie tej sumy. Nawet rewident zorientowawszy się w sytuacji zgadza się zaczekać trzy dni na uzupełnienie braku w kasie. Darowuje Marii szansę wolności, szczęścia rodziny. Trzeba tylko zdobyć tysiąc rubli. Domowe rezerwy zostały wyczerpane przy budowie nowego domu, kołchoz nie może także wypłacić zaliczki, gdyż nie został jeszcze dokonany roczny bilans. Maria i jej mąż mogą jedynie liczyć na innych, na dobroć i przyjaźń ludzką. Ludzie, z którymi w tej wiosce, w tym kołchozie przeżyła się szmat życia,tyle złych i dobrych chwil, powinni przecież zrozumieć sytuację, sięgnąć do swoich zasobów i wspomóc, pożyczyć. Pociesza Marię mąż sam upewniając się, że wszystko jeszcze może się skończyć dobrze, dodając sobie odwagi przed wyruszeniem z prośbą do ludzi. Maria też kiedyś pomagała innym, dawała na kredyt,pożyczała z kasy sklepiku. A Kuźma to uczciwy pracownik, człowiek solidny. Dlaczegoż by nie mieli apelować do ludzkiej dobroci. Kuźma wytacza wciąż nowe argumenty, efekty jego działania są przecież nikłe. A czas biegnie, mija godzina za godziną, uciekają dni. Coraz bardziej słabnie nadzieja Marii.
Główną osią swojej sztuki uczynił Rasputin sprawę rozgrywającą się między Marią i jej mężem, sprawę ludzi, którzy znajdują się pewnego dnia sam na sam z własnym losem, zdani na siebie w sytuacji, którą niekiedy określa się jako graniczną, sytuacji stanowiącej trudny istotnie egzamin ich wzajemnego przywiązania, miłości. "Pieniądze dla Marii" to utwór, który zainteresować może rysunkiem psychologicznym bohaterów, czystością swego tonu, jak i pogłębioną refleksją o ludzkich sprawach.
Biuletyn Informacyjny Agencji Autorskiej " Nowe sztuki" nr 3/80
Ukryj streszczenie