Zdzisław Żyburski
ŻYBURSKI Żelisław, Zdzisław, także Żyburski-Kiciński, Żeburski (1849 lub 1850 Warszawa - 12 XII 1917 Warszawa), aktor, śpiewak, dyr. teatru. Był synem Teodora Ż. i Marianny z Pełczyńskich, mężem -> Elżbiety Z. (ślub 7 X 1879). W 1867-69 występował w t. lwow., w 1869-71 z przerwami w t. krak., w sez. 1871/72 w zespole M. Stengla, m.in. w Toruniu, latem 1873 zapewne w warsz. t. ogr. Alhambra, w sez. 1874/75 w Lublinie u J. Grabińskiego, w lecie 1875 w warsz t. ogr. Eldorado i Antokol, w grudniu 1875 w zespole Cz. Janowskiego we Włocławku, w sez. 1875/76 u A. Trapszy w Lublinie, w lecie 1876 w warsz. t. ogr. Eldorado, w sez. 1876/77 u M. Kopystyńskiego w Lublinie, w sez. 1877/78 u K. Filleborna w Lubline, potem u B. Kremskiego i H. Wójcickiego w Płocku, latem 1878 w warsz. t. ogr. Alkazar. Od 31 VII 1878 zapewne sam prowadził ten t., a w sierpniu zamierzał wyjechać ze swym zespołem do Częstochowy i Sieradza. Latem 1879 i 1880 występował w warsz. t. ogr. Eldorado, jesienią 1880 w Lublinie u B. Kremskiego i H. Wójcickiego. Niektóre podane tu wiadomości z 1871-80 mogą dotyczyć -> Aleksandra Ż. Od 23 XII 1880 do 1893 należał do zespołu farsy WTR. W lecie 1894 występował w Żyrardowie, jesienią zapewne u J. Puchniewskiego w Siedlcach, w 1896 w Kielcach u B. Mareckiego, latem w warsz. t. ogr. Belle Vue, jesienią u E. Majdrowicza i M. Skirmunta w Toruniu, w sez. 1898/99 prawdopodobnie u Z. Przybylskiego w warsz. t. Odeon. W 1900-01 znów należał do zespołu farsy WTR, w 1902-1905 grał w warsz. T. Ludowym. Potem, aż do 1916 występował dorywczo na scenach WTR. Grał początkowo role lekkich amantów, potem "odznaczał się w rolach charakterystycznych, pełnych werwy" ("Kurier Warszawski"). Grał m.in. Placyda ("Piosnka wujaszka"), Napoleona Dumskiego ("Krewniaki"), Wacława ("Zemsta"), Goldsterna ("Złoty cielec"), Califourchona ("Czuła struna"). Śpiewał też, szczególnie w pierwszymokresie, partie tenorowe w operetkach, a czasem w operach, m.in. Henryka ("Dzwonek"), Szczoteczkę ("Bursze"), Rocca ("Betina"). Pisał wiersze i opowiadania do pism humorystycznych.
Bibl.: Dąbrowski: Teatr w Lublinie s. 308, 310, 313, 315; Filler: Melpomena; Got: Teatr Koźmiana; Miłaszewski: Spraw. 1864-69; EMTA 1894 nr 571; Kur. warsz. 1917 nr 346; Nowiny 1878 nr 60; Tyg. ilustr. 1890 nr 49 (il.); Akt ślubu nr 120/ 1879 z parani Św. Antoniego, USC Warszawa-Śródmieście; Chomiński; Krogulski; Krzesiński: Raptularz.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
