Piotr Zelinger
ZELINGER, Selinger, Piotr (26 III 1824 Stanisławów - 19 II 1905 Wilno), śpiewak, aktor, reżyser. Śpiewu uczył się we Lwowie. 15 III 1847 debiutował w t. lwow. w partii tenorowej w komediooperze "Biedny rybak", został zaangażowany i występował tu przez pewien czas. Od 8 V do lipca 1850 występował gościnnie w t. krak. (grał tu w komediach i śpiewał w operach), we wrześniu (m.in. 7 IX) koncertował w Tarnowie, następnie występował w Kamieńcu Podolskim, w 1852-53 w Żytomierzu w zespole P. Zielińskiej. W 1853 debiutował w T. Wielkim w Warszawie: 6 IX śpiewał partię tyt. w "Aleksandrze Stradelli", 20 X Roberta ("Robert Diabeł"), a 27 XII Stefana ("Dolina Andorry") i został zaangażowany. W t. warsz. występował ok. roku. 10 X 1854 pierwszy raz śpiewał w Wilnie; była to partia Edgara ("Łucja z Lammermooru") a zaangażowany do 1864 występował stale na scenie t. wil.; zajął tu stanowisko pierwszego tenora, był też reżyserem opery. Z zespołem wil. wielokrotnie wyjeżdżał na występy do Grodna, Kowna (m.in. 1857, 1861), Druskiennik (m.in. 1858, 1859), Witebska. Koncertował też z powodzeniem sam w wielu miastach Litwy, Białorusi, Wołynia i Podola. Po powstaniu styczniowym przyczynił się do wznowienia przedstawień na scenie pol. w Wilnie. 27 X 1864 śpiewał w t. wil. w ostatnim pol. przedstawieniu - "Normie". Po zlikwidowaniu pol. przedstawień w Wilnie pozostał początkowo w t. ros. w charakterze "gospodarza sceny", ale wkrótce odszedł z t. wileńskiego. Później występował już tylko w sez. 1872/73 w zespole A. Trapszy w Lublinie, a w 1873 w Radomiu i warsz. t. ogr. Alhambra. Do śmierci mieszkał w Wilnie. Jego żoną była Maria Zelinger.
Jak wspominał L. Uziębło Z. był "na scenie wileńskiej słynny z urody, postawy wspaniałej, a również bardzo ładnego, mocnego i dźwięcznego głosu, w którym barwa, uczucie, muzykalność walczyły o lepsze"; S. Moniuszko również pisał o głosie Z., że jest "cudowny, zdrowy, wyrazisty". Szczególne powodzenie zyskał jako wykonawca partii Jontka ("Halka"), którą śpiewał 6 XII 1860 na jej wil. premierze. Inne ważniejsze partie: Tonio ("Córka pułku"), Fra Diavolo ("Fra Diavolo"), Ernani ("Ernani"), Edgar ("Łucja z Lammermooru"), Pollio ("Norma"), Bojomir ("Zamek na Czorsztynie"), Czaromysł ("Czaromysł"), Federico ("Marco Spada"), Almaviva ("Cyrulik sewilski").
Bibl.: Dąbrowski: Teatr w Lublinie; Estreicher: Teatra; Miller: Teatr i muzyka na Litwie; Moniuszko: Listy; Reiss: Śpiewacy i śpiewaczki s. 10; Romer-Ochenkowska s. 6; Rulikowski: Teatr na Litwie s. 70,71, 81, 85, 89, 91, 92; SMP; EMTA 1900 nr 49 (L. Uziębło; tu il.), 1901 nr 19; Kur. warsz. 1854 nr 318, 1855 nr 12, 1858 nr 64, 163; Scena pol. 1938 z. 4 (A. Miller); Tyg. ilustr. 1900 nr 49, 1905 nr 14 (il.); Tyg. powsz. 1881 nr 43 (J. Prusinowski); Chomiński; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
