Seweryn Zamojski
ZAMOJSKI Seweryn, pseud. S. Ziomek (działał od 1858 - zm. 28 V 1885 Kulparków), aktor, śpiewak. K. Estreicher mylnie podaje jego imię Stefan. W 1858-60 był statystą w t. krak. i brał udział w wyjazdach zespołu do innych miast. Następnie występował w zespole K. Łobojki w Nowym Sączu (1861), Samborze, Stanisławowie, Brodach (1862), od jesieni 1864 w t. krak.; debiutował w roli Pieprzyka ("Skalmierzanki"). W tymże roku z zespołem krak. przybył do Lwowa, gdzie występował do 1868 (w 1867 był z zespołem lwow. w Lublinie). W 1868 i 1869 występował w zespole A. Trapszy w Kaliszu. Następnie wyjechał do Warszawy i 22 I 1870 debiutował w WTR w roli Cześnika ("Zemsta"), potem Wilczury ("Szlachectwo duszy"), Szczoteczki ("Bursze") i Barona le Log ("10 cór na wydaniu"). Występy te nie spotkały się jednak z dobrym przyjęciem. Wg opinii J.T.S. Jasińskiego "było przejęcie się, zrozumienie, wydanie odpowiednie, walczyły tylko prawda z przesadą i przesada widoczne odniosła zwycięstwo". Wyjechał więc do Krakowa, gdzie zaangażowany od kwietnia 1870, występował do końca października 1873. W listopadzie 1873 wyjechał na występy do Poznania i został tam na sez. 1873/74. W maju 1874, po rozwiązaniu zespołu Z. Jarczewskiego Z. zorganizował z aktorów pozn. Działowe Towarzystwo Dramatyczno-Operowe, które 20 V tego roku pod jego kier. wyjechało do Kalisza, a następnie do Łodzi, gdzie zespół rozwiązano. W lecie tego roku Z. występował w Ciechocinku, a jesienią 1874 przeniósł się do Lwowa, gdzie 4 XII debiutował w roli Popolaniego ("Sinobrody"). Początkowo występował w operetkach, np. jako Kalchas ("Piękna Helena"), potem przeszedł do ról komediowych w dramatach. "Już sama indywidualność artysty - pisał S. Pepłowski - który był uosobionym typem hreczkosieja, humor jego naturalny, serdeczny i niespożyta werwa zwróciły nań uwagę". Do 1884 był jednym z ulubionych komików t. lwow., najlepszy w typach jowialno-szlacheckich. W 1882 wyjechał na gościnne występy: 15-27 VII grał w Lublinie, 7-29 VII w WTR. Ostatni jego występ w t. lwow. odbył sie 14 I 1884 w roli Bartka Zięby ("Plotkarz"). Wkrótce zaczął zdradzać objawy choroby umysłowej i musiał ustąpić ze sceny. Role: Ignacy ("Marcowy kawaler"), Major ("Damy i huzary"), Radost ("Cudzoziemczyzna"), Smakosz ("Przyjaciele"), Ciaputkiewicz ("Grube ryby"), Turcza ("Artykuł 264"), Damazy ("Pan Damazy"), Klapkiewicz ("Przed ślubem"), Król ("Książę Niezłomny"), Lech ("Lilla Weneda").
Bibl.: Dąbrowski: Teatr w Lublinie; Estreicher: Teatra; Got: Teatr Koźmiana; Kaszyński: Dzieje sceny kaliskiej; Koryzna I s. 122, 131, 132; Koźmian: Teatr; Milaszewski: Spraw. 1864-1869; Pepłowski: Teatr we Lwowie I, II; Scena pol. w Łodzi s. 13, 14; EMTA 1884 nr 22, 56, 1885 nr 94; Chomiński; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
