Emilia Zagórska
ZAGÓRSKA Emilia, zamężna Żeromska (ur. 13 VIII 1825 - działała do 1890), tancerka. Była siostrą -> Weroniki Bendy, matką -> Wandy Żeromskiej. Uczennica warsz. szkoły baletowej. Do 1848 występowała pod nazwiskiem panieńskim. Debiutowała w t. warsz. 8 XII 1842 w partii Miny ("Herta, królowa Elfryd") i do 1848 występowała tu jako solistka. 27 IV 1845 wystąpiła pierwszy raz w głównej partii, jako Naida ("Wyspa Amazonek"); następnie tańczyła m.in. Reginę ("Schadzka na przedmieściu"), Joannę ("Piękna dziewczyna z Gandawy"), Druhnę ("Wesele w Ojcowie"), Mirtę ("Mirta, królowa Willid"), Zoe ("Hrabina i wieśniaczka"), Giselle ("Giselle"). W listopadzie 1848 wyszła za obywatela ziemskiego Henryka Żeromskiego i opuściła scenę na kilka lat. W 1857 wróciła do t. warsz. (pierwszy raz po przerwie wystąpiła 12 IX w partii Zulmy - "Korsarz"); w pracy scen. używała odtąd nazwiska męża. 1 V 1863 została mianowana "artystką do ról mimicznych"; równocześnie podjęła pracę nauczycielki w warsz. szkole baletowej. Na scenie warsz. występowała do ok. 1870, później do 1890 zajmowała się wyłącznie pracą pedagogiczną. W styczniu 1862 i kwietniu 1867 tańczyła gościnnie w t. krakowskim. Najlepsze jej role z ostatnich lat to: Donna Juana ("Rozbójnik morski"), Księżna ("Bogini Walhalli"), Królowa gnomów ("Flick i Flock"), Matka Simon ("Lizetta, czyli Córka źle strzeżona"), Pani Dumont ("Robert i Bertrand, czyli Dwaj złodzieje").
Bibl.: Estreicher: Teatra; Got: Teatr Koźmiana; Pudełek: Warsz. balet romantyczny; Afisze, MTWarszawa; Chomiński.
Ikon.: Fot. w rolach - IS PAN.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
