Leopold Tomaszewicz
TOMASZEWICZ, Tomasiewicz, Leopold (ok. 1832 - 12 VIII 1898 Łódź), aktor. Był synem -> Anastazego Juliana T. i Karoliny z Duchińskich. Wcześnie zaczął występować na scenie. Grał jako dziecko od ok. 1839 w zespole T.A. Chełchowskiego. Od ok. 1852 zaangażowany do zespołu P. Ratajewicza, grał z nim stale aż do 1874, odwiedzając w tym czasie wiele miast Królestwa Polskiego, m.in.: Siedlce (1852, 1859, 1867), Lublin (1856-71), Radom (1856, 1857, 1862, 1866, 1868, 1869), Łomżę (1856, 1857, 1866), Kielce (1857, 1868, 1869), Płock (1858, 1868, sez. 1872/73), Piotrków (1867, 1868, 1872, sez. 1873/74), a w sez. letnich występując w warsz. t. ogr. Eldorado (1871, 1872). W 1868 grał też krótko w zespole A. Trapszy w Kaliszu. We wrześniu 1865 starał się o debiut w WTR; miał grać Gustawa ("Śluby panieńskie"), ale nie wiadomo czy doszło do występu. Od 1874 aż do 1882 należał stale do zespołu J. Teksla, z którym grał m.innymi w Płocku (1874, sez. 1875/76), Piotrkowie (1874, 1878, 1879), Kielcach (1877), Łodzi (1877-82), Kaliszu (1875, 1878, 1880), Lublinie (1881, 1882) oraz w warsz. t. ogr.: Eldorado (1874, 1875, 1877), Alhambra (1876) i Belle Vue (1878, 1879, 1880). 15 XI 1879 w Łodzi obchodził jubileusz czterdziestu lat pracy scenicznej. W 1880-81 występował w zespole F. Krotkego i R. Morozowicza w Piotrkowie (sez. 1880/81) i warsz. t. ogr. Eldorado (1881). Z kolei grał: w 1882 w warsz. t. ogr. Nowy Świat, w 1883-84 w zespole F. Ratajewicza, m.in. w Hrubieszowie, Łukowie i Siedlcach, w 1884 w warsz. t. ogr. Eldorado, w 1885-89 znowu w zespole J. Teksla, m.in. w warsz. t. ogr. Belle Vue (1885), Lublinie (sez. 1886/87), Piotrkowie (1888) i Kaliszu, gdzie 21 III 1889 obchodził jubileusz pięćdziesięciu lat pracy na scenie w roli Jacopa ("Vendetta"). W 1890 osiadł w Łodzi. W t. łódz. pełnił funkcje bibliotekarza, pomocnika administratora i inspicjenta, dorywczo występował także na scenie, m.in. latem 1891 z zespołem łódz. w warsz. t. ogr. Belle Vue. We wrześniu 1896 obchodził w Łodzi drugi jubileusz pięćdziesięciolecia pracy scenicznej.
Był niezłym, użytecznym aktorem, lubianym na prowincji i w warsz. ogródkach. W swej karierze grał kolejno: lekkich amantów, pierwszych amantów, niekiedy bohaterów w dramacie, wreszcie role charakterystyczne. Występował też w operetkach i wodewilach. Najlepszy był w rolach komicznych. Ważniejsze role: Janek ("Wiśliczanki"), Birbancki ("Dożywocie"), Antoś Rewizorczuk ("Karpaccy górale"), Narcyz ("Pafnucy i Narcyz"), Mazepa ("Mazepa"), Krajczy ("List żelazny"), Robin ("Pamiętniki szatana"), Ippelmeyer ("Robert i Bertrand, czyli Dwaj złodzieje"), Gajer ("Bursze"), Grzegorz ("Damy i huzary"), Rejent i Dyndalski ("Zemsta"), Heliodor ("Marcowy kawaler").
Bibl.: Dąbrowski: Teatr w Lublinie s. 280, 282, 284, 289, 292; Estreicher: Teatra I s. 38, 39,11 s. 51, 86; Filler: Melpomena; Kaszyński: Dzieje sceny kaliskiej; Krzesiński: Koleje życia s. 370, 373, 380, 383, 385,389, 393, 395, 398-402, 411, 422, 424,425, 430, 432; EMTA 1896 nr 25 (il.), 37, 1898 nr 34; Gaz. kiel. 1879 nr 95; Kur. codz. 1898 nr 225; Kur. warsz. 1865 nr 196,199; Afisze, Bibl. Jagiell.; Krzesiński: Raptularz.
Ikon.: NN: Portret, rys., repr. Kur. codz. 1895 nr 352 (fot. IS PAN).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
