Szczęsny Starzewski
STARZEWSKI Szczęsny (ok. 1787 Lwów – 9 października 1857),
aktor, reżyser, dyrektor teatru.
Był bratem Jana Starzewskiego, mężem Anieli Starzewskiej, ojcem Wandy Starzewskiej.
Od około 1804 występował w zespole amatorskim w pałacu Stanisława Wronowskiego we Lwowie. W 1807 z innym amatorem, Klugerem, organizował publiczne przedstawienia amatorskie w budynku teatru zimowego we Lwowie, a następnie, aż do 1809, sam prowadził tam zespół amatorski.
W 1809 zaangażował się do zespołu Jana Nepomucena Kamińskiego i odtąd występował już stale na scenie teatru lwowskiego. Od 1851 pełnił także funkcję reżysera, a od połowy stycznia do wiosny 1854, po wyjeździe Juliusza Pfeiffera ze Lwowa, prowadził w jego zastępstwie teatr. Następnie za dyrekcja Tomasza Andrzeja Chełchowskiego był tam aktorem i reżyserem.
Był aktorem wykształconym, znał obce języki, tłumaczył wiele sztuk z francuskiego i niemieckiego, m.in. Fiesca, Emilię Galotti, Śniadanie trzpiotów. Grał przede wszystkim komicznych amantów; wg Karola Estreichera „był zawsze mile widziany w charakterach, gdzie wesołość łączy się z naturalną komicznością”. Zarzucano mu pewną jednostajność i szarżowanie. Karol Estreicher podkreślał jednak, że był „zawsze pilny, skromny i pracowity”. Grał m.in. Terefere (Syrena Dniestru), Szarmanckiego (Powrót posła), Wesołowskiego (Płaksa i Wesołowski), Blazia (Wioska tarantella), Papkina (Zemsta), Szambelana (Pan Jowialski).
W 1855 opuścił scenę. Pracował następnie w „Gazecie Lwowskiej”. W 1857 mieszkał przez dwa miesiące u córki Wandy Dawisonowej w Dreźnie.
Bibliografia
Estreicher: Teatra; Lasocka: Teatr lwów.; Pepłowski: Teatr we Lwowie I; Kur. warsz. 1857 nr 279; Pam. sceny warsz. 1840 s. 171; Rocz. t. we Lwowie 1852, 1857.
Ikonografia
NN: Portret, olej - własność rodziny S. Starzewskiego.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN, Warszawa 1973. Zachowano konwencję bibliograficzną i skróty używane w źródłowej publikacji.
