Stanisława Pysznik
PYSZNIK Stanisława, zamężna Frenklowa (9 IV 1863 Warszawa - 25 III 1945 Kraków), aktorka. Była żoną -> Mieczysława Frenkla, matką -> Tadeusza Frenkla. Uczyła się w Warszawie na pensji Welinowiczowej, gdzie R. Popiel udzielała lekcji deklamacji. Następnie była uczennicą szkoły dram. E. Derynga. W 1879 występowała w zespole tej szkoły m.in. w Łodzi, zaś w 1881 w Piotrkowie. Pierwszą jej rolą była Tekla ("Okrężne"). Od września 1881 zaangażowana została do t. krak.; debiutowała 24 IX w roli Helenki ("Grube ryby") i pozostała tam do końca kwietnia 1885 (z kilkumiesięczną przerwą w 1882, kiedy występowała z zespołem pol. w Petersburgu i Pawłowsku). W Krakowie grała m.in.: Zosię ("Na wsi"), Georgettę ("Fernanda"), Matyldę ("Wielki człowiek do małych interesów"), Basię ("Majster i czeladnik"), Klarę ("Śluby panieńskie"), Annę ("Kościuszko pod Racławicami"), Biankę ("Poskromienie złośnicy"). Brała też udział w wyjazdach zespołu do Tarnowa i Szczawnicy. W 1885 przeniosła się do Lwowa; wystąpiła tu po raz pierwszy 18 VI 1885 w roli Linci ("Dzieciaki") i pozostała do listopada 1890. Zdobyła sympatię publiczności i wkrótce została uznana za najlepszą aktorkę do ról naiwnych. Nie reprezentowała jednak typu tradycyjnej naiwnej (jak np. występująca ówcześnie we Lwowie A. Kwiecińska), lecz wg S. Pepłowskiego "przedstawiała praktyczną naiwność z końca XIX wieku", "rozumowanie w kreacjach P. brało zawsze górę nad uczuciem, inteligencja nad rzeczywistym natchnieniem". Jej "naiwne" miały mniej liryzmu, były jednak pełne wdzięku, filuterii a także ironii i dowcipu. Pomagały w tym aktorce jej ujmujące warunki zewnętrzne, inteligencja, pracowitość, zdolności, wśród których ważna była umiejętność pięknej deklamacji. "Naiwność jej ma prawdę, życie i urok" - pisano w prasie. We Lwowie wzbogaciła swój repertuar o szereg doskonale zagranych ról, takich jak: Anna ("Francillori"), Klara ("Zemsta"), Perdita ("Opowieść zimowa"), Julka ("Dwór we Włodkowicach"), Justysia ("Dzienniczek Justysi"). W 1890 wyszła za aktora Mieczysława Frenkla i zrezygnowała z dalszej kariery. Występowała tylko niekiedy z deklamacjami na koncertach, m.in. w 1892 w Warsz. Tow. Muzycznym.
Bibl.: Got: Teatr Koźmiana; Koźmian: Teatr; Pepłowski: Siły sceny lwow. s. 11, 13; Pepłowski: Teatr we Lwowie II; EMTA 1883 nr 12, 1884 nr 60, 1890 nr 330, 1892 nr 444, 448, 451; Afisze, IS PAN.
Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - IS PAN, MHKraków, MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
