Zofia Noiret
NOIRET Zofia, także Hyape (1865 Warszawa - 23 VIII 1922 Warszawa), aktorka. Była córką Teodora i Pauliny N. Studia aktorskie odbywała pod kier. W. Rapackiego i L. Halpertowej. Po kilku występach w t. amatorskim w Skierniewicach debiutowała 26 V 1885 w WTR w roli Ludwiki ("Dwa światy") i 3 VIII w roli Henryki ("Miłość ubogiego młodzieńca"). Została wówczas zaangażowana do WTR. "Warunki do ról dramatycznych klasycznych - pisał o niej P. Owerłło - miała wyjątkowe: postawa wspaniała, głos altowy, dykcja piękna". Występowała do 13 VIII 1894 (ostatnią jej rolą była Amalia w "Zbójcach"). Odeszła z t. na własną prośbę (była chora na astmę). W "Album Teatralnym" określano ją jako "artystkę obdarzoną rzeczywistym talentem oraz inteligencją niepospolitą". W ciągu swojej kariery aktorskiej grała ok. czterdziestu ról; najwybitniejsze: Livia Quintilla (rola tyt.), Amalia ("Zbójcy"), Kordelia ("Król Lear"), Helena ("Sen nocy letniej"), Amelia ("Mazepa"), Aza ("Chata za wsią"), Messalina ("Ania i Messalina"), Klotylda ("Myszka"), Joanna ("Roznosicielka chleba"). Po ustąpieniu N. ze sceny zarzucano dyr. WTR, że talent tej aktorki nie został dostatecznie wykorzystany.
Bibl.: Album teatr. 1 (il.), II s. 41; Owerłło; EMTA 1888 nr 259
(il.), 1893 nr 526 (il.); Krak. Prz. teatr. 1922 nr 38 (il.); Kur. warsz. 1922 nr 231; Akt zgonu 297/1922 z parafii św. Aleksandra, USC Warszawa-Śródmieście; Chomiński.
Ikon.: Cz. Makowski: Portret, medalion, brąz, 1911 - Cmentarz Powązkowski, Warszawa; Fot. pryw. i w rolach - Bibl. Nar. (Zakład Grafiki), IS PAN, MTWarszawa, SPATiF.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
