Kazimierz Markiewicz
MARKIEWICZ Kazimierz Józef Dunin (15 III 1874 Denhofówka na Ukrainie - 2 XII 1932 Warszawa), reżyser, kierownik artyst., dyr. teatru. Pochodził z rodziny ziemiańskiej. Początkowo studiował prawo, potem malarstwo, najpierw w Kijowie, a następnie od ok. 1895 w Paryżu, gdzie zaczął też wystawiać swe obrazy. Po śmierci pierwszej żony (z domu Neymann) ożenił się 29 IX 1900 w Londynie z Constance Gore-Booth (później wybitną działaczką irlandzkiego ruchu narodowego). Zamieszkał w Irlandii, gdzie zyskał sobie powodzenie jako malarz. Od maja 1910 współpracował z t. irlandzkim, był jednym z twórców t. Repertory w Dublinie, wystawił własną sztukę "Poległym cześć", reżyserował też m.in. "Monnę Vannę", "Ucznia diabła", "Ostatnią wyspę Johna Bulla". Ok. 1913 powrócił do Polski, później mieszkał w rodzinnym majątku Różyn na Ukrainie. W tym czasie pisał po polsku sztuki teatr., z których "Dzikie pola" wystawił T. Polski w Warszawie. Podczas I wojny świat. znalazł się w Moskwie i wiosną 1917 był tam kierownikiem artyst. Nowego T. Polskiego (dyr. B. Skąpski). Reżyserował tu m.in. "Noc listopadową" oraz własną sztukę "Poległym cześć". Następnie przeniósł się do Kijowa i w sez. 1917/18 współpracował z T. Polskim (dyr. F. Rychłowski), a od sierpnia do grudnia 1918 wraz z S. Wysocką kierował T. Polskim w sali Ogniwa. Reżyserował tu m.in. "Kresowego rycerza Wesołka", a także projektował dekoracje, m.in. do "Przyjaciół". Później zamieszkał w Warszawie i jesienią 1919 reżyserował w T. Polskim dwie sztuki: "Romans" i "Major Barbara". Potem nie pracował już czynnie w t.; napisał tylko przy współpracy M. Fijałkowskiego jeszcze dwie sztuki: "Miłość czy pięść" (1929) i "Sprawa honorowa" (1930). W ostatnich latach życia pracował w konsulacie amerykańskim. Był postacią b. popularną w warsz. środowisku lit. i wspominany jest w wielu pamiętnikach.
Bibl.: M. Fijałkowski: Uśmiechy lat minionych, Katowice 1962 s. 260-269; S. Krzywoszewski: Długie życie, Warszawa 1947 t. I s. 120-123; S. O'Faolain: Constance Markievicz, London 1967; Orlicz; Szyfman: Labirynt; Thieme, Becker XXIV; Kur. warsz. 1914 nr 147; Materiały Słownika Artystów Polskich, IS PAN.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
