Władysław Krzyżanowski
KRZYŻANOWSKI Władysław (ok. 1836 - działał do 1881), aktor, reżyser, dyr. teatru. Pierwszą jego żoną była -> Wiktoria K., drugą -> Joanna K. Działalność scen. rozpoczął podobno w 1858 w zespole J. Pfeiffera w Łodzi. W 1860 debiutował w t. wil. w "Kobietach z kamienia", nie wiadomo jednak czy został zaangażowany. W 1864 występował w zespole F. Sellina w Łodzi, w 1865 i na początku 1866 u K. Sulikowskiego, m.in. w Tarnowie i Krynicy, w 1866 u F.L. Stobińskiego w Kaliszu i u K. Łobojki w Tarnowie, od czerwca tego roku do 1867 w zespole A. Trapszy, w 1868 w Radomiu, od maja 1868 do stycznia 1869 u A. Carmantranda w Kielcach, w 1869 w zespole H. Modzelewskiego w Łowiczu i warsz. t. ogr. Cassino, następnie u L. Ortyńskiego w Częstochowie, J. Okońskiego w Radomsku, w 1870-71 u F.L. Stobińskiego, w 1872 w zespole J. Gawęckiego w Częstochowie, w 1873 W. Dębskiego w Sandomierzu. 3 IV 1873 debiutował w t. krak. w roli Walentego ("Polowanie na męża"), ale nie został zaangażowany na stałe. Następnie występował w zespole I. Kalicińskiego w Toruniu, w 1874 w zespole A. Bucholtza, w 1875 u J. Cybulskiego w Siedlcach oraz w warsz. t. ogr. Antokol, później w zespole Cz. Janowskiego we Włocławku (pełnił tam także funkcję reżysera) i w zespole W. Dębskiego w Radomiu. W 1876 prowadził zespół, początkowo w Łowiczu (spółka z A. Jaworskim), potem w Opocznie, Sandomierzu, Kielcach, Jędrzejowie, Pińczowie, Suchedniowie (17-24 IX), Wodzisławiu i Miechowie, w 1877 w Pniewie (styczeń), Janowie, Lubartowie, Zamościu (październik-styczeń 1878), w 1878 w Biłgoraju, Krzeszowie, Janowie (maj-czerwiec), Radzyniu, Białej, Lubartowie (sierpień), Kozłówce, Łukowie, Międzyrzecu, w 1879 w warsz. t. ogr. Zielony Antokol, w 1880 w Łowiczu (czerwiec) i podobno w Zamościu, potem w Słupcy (grudzień 1880-styczeń 1881) i znowu w Łowiczu. Był aktorem charakterystycznym; znany z niezwykłej brzydoty, nazywano go "chińską maską". Grał m.in. Szambelana ("Okrężne"), Brzydkiewicza ("Żydzi"), Dożę ("Kupiec wenecki").
Bibl.: Got: Teatr Koźmiana; Dąbrowski: Teatr w Lublinie; Rulikowski: Teatr na Litwie s. 86; Wspomnienia aktorów; Echo 1880 nr 138, 1881 nr 7; Gaz. kiel. 1876 nr 74; Kur. warsz. 1868 nr 268; Afisze Bucholtzów, WAPLublin; Krzesiński: Raptularz.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
