Walenty Kratzer
KRATZER Walenty (ok. 1780 Kraków - 24 IV 1855 Warszawa), aktor, śpiewak, dyrygent. Podawana w źródłach data ur. 9 II 1780 jest datą chrztu. Był synem muzyka Franciszka Ksawerego K. i Wiktorii z Włodkiewiczów, bratem -> Kazimierza Augustyna K., -> Magdaleny K. i -> Pawła K. W 1798-1814 występował jako śpiewak i aktor w t. krak., śpiewał partie tenorowe. W 1798 należał do składu orkiestry t. krakowskiego. Często koncertował z siostrą. 4 II 1802 ożenił się z Marianną Lipowicz. W 1806 występował w zespole niem. w Krakowie. W maju tego roku śpiewał gościnnie w Warszawie partię Edwarda ("Święto braminów słońca"). W 1810 (zapewne od 13 VII) wspólnie z S. Niedzielskim prowadził w Krakowie tzw. "kilkułokciowy" t. w domu prywatnym J. Rychtera. W 1813 należał do loży Przesąd zwyciężony. Od 25 VIII 1814 został zaangażowany do zespołu operowego T. Narodowego w Warszawie i występował tam do 1821. W 1821 występował gościnnie w Poznaniu. Po raz ostatni wystąpił 27 VI 1821 w operze "Miłość na przedmieściu". Śpiewał m.in. takie partie jak: Castruffo ("Julia"), Fiordaliso ("Opera włoska w podróży"). Od 1817 był korepetytorem chóru opery warsz., a w 1821 mianowano go prof. konserwatorium w Warszawie. W 1821-29 był dyrygentem w t. franc. w Warszawie, w 1829-42 pełnił funkcję dyrygenta orkiestry T. Rozmaitości, od 1837 do przejścia na emeryturę dyrygenta chóru teatralnego. Był także kompozytorem, m.in. ułożył muzykę do sztuk: "Antoni i Antosia", "Pokoik Zuzi", "Pełnomocnik", "Modniarki", "Nierozłączni", "Przedpokój doktora", "Kawiarnia", "Pierwsza miłość".
Bibl.: Bąkowski: Teatr krak. s. 53, 83; Estreicher: Teatra; Rocz. T.N. 1814, 1815, 1816; PSB XV (T. Przybylski); Reiss: Almanach muz. Krakowa; Rulikowski: Teatr warsz.; Szwankowski: Teatr Bogusławskiego; Kur. warsz. 1855 nr 111; Muzyka 196° nr 1 (T. Przybylski); Krogulski; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
