Teofila Józefowicz
JÓZEFOWICZ Teofila, Józefina, właśc. Porankiewicz, z domu Gerke (działała 1880-1904), aktorka, śpiewaczka. Imię Józefina występuje wyłącznie w akcie zgonu męża i może dotyczyć trzeciej żony Romana J. Była żoną -> Romana J. Do 1886 występowała pod nazwiskiem panieńskim. W 1880 grała w zespole M. Trapszy w Łowiczu. W grudniu 1881 była chórzystką T. Małego w Warszawie. W sez. 1881/82 należała do zespołu Ł. Kościeleckiego w Poznaniu, a 5 VIII 1884 debiutowała w WTR w roli Helenki ("Grube ryby"), nie została jednak zaangażowana. W listopadzie tego roku należała do zespołu J. Puchniewskiego; z zespołem tym występowała w lecie 1885 w warsz. t. ogr. Eldorado. W 1886-87 grała w zespołach: J. Szymborskiego (Płock), K. Hoffmana i J. Głodowskiego (Łęczyca i Koło), J. Reckiego i L. Dobrzańskiego w Lublinie, potem znów J. Puchniewskiego. 17 IV 1886 wyszła za mąż za aktora Romana J. (właśc. Porankiewicza) i odtąd używała na scenie jego pseudonimu. Występowała w zespołach: w 1890 M. Filippi-Jóźwiakowskiej w Radomiu i Lublinie, w 1892 i w 1895-1896 braci Sarnowskich (m.in. w Siedlcach, Łowiczu, Lublinie, Częstochowie i Piotrkowie); w sez. 1896/97 Cz. Janowskiego, 1898-99 B. Mareckiego w t. w Parku Krakowskim i w Częstochowie, w sez. 1899/1900 w Lublinie, w 1900 B. Mareckiego w Łodzi, potem J. Myszkowskiego (z zespołem tym w lecie 1901 grała w warsz. Bagateli). W sez. 1901/02 występowała w t. w Poznaniu, w 1903/04 w zespole J. Myszkowskiego w Lublinie i Ciechocinku.
Była aktorką charakterystyczną, śpiewała także w operetkach, a nawet w operach. Grała m.in. Bertę ("Fortepian Berty"), Adelę ("Zemsta nietoperza"), Mme Chiffon ("Podróż po Warszawie"), Paulinę ("Wicek i Wacek"), Sulimirską ("Miód kasztelański"), Eufrozynę ("Radcy pana radcy"), Arsenę ("Baron cygański"), Zofię ("Halka"), Maciejową ("Królowa przedmieścia"), Tykalską ("Pan Damazy").
Bibl.: Olszewski: Z kronik teatr.; Kur. warsz. 1884 nr 216a, 1901 nr 146; Afisze, IS PAN, MTWarszawa; Chomiński; Krzesiński:Raptularz.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
