Zygmunt Jaraczewski
JARACZEWSKI Zygmunt Jan Hieronim (1834 - 24 I 1907 Warszawa), dyr. teatru. Był synem Edwarda J. i Konstancji z Chwalibogów. Potomek bogatej rodziny ziemiańskiej z Poznańskiego, dziedzic majątku Jaraczewo, następnie właściciel Ludyni. Studiował na uniw. we Wrocławiu i w tym okresie był członkiem Tow. Literacko-Słowiańskiego. Brał udział w powstaniu styczniowym (był m.in. komisarzem wojennym na powiat śremski); za swą działalność sądzony i w 1864 skazany w Berlinie na karę śmierci, później został ułaskawiony. W sez. 1872/73 zaangażował się finansowo w przedsiębiorstwo teatr. Z. Sarneckiego w Poznaniu; w sez. 1873/74 sam objął (od 1 X 1873) dyrekcję pozn. t. pol. (z koncesją na wystawianie przedstawień na scenie niemieckiej). Na t. się nie znał, toteż mimo dużych ambicji nie udało mu się postawić sceny pozn. na właściwym poziomie. Dbał wprawdzie o bogatą oprawę scen. widowisk, skompletował jednak słaby zespół, a brak fachowego kierownictwa artyst. spowodował obniżenie frekwencji. W repertuarze wyraźną przewagę miały opery i operetki oraz sztuki rozrywkowe. Po zakończeniu sez., który pod jego dyr. trwał od 8 X 1873 do 15 V 1874, J. zniechęcony niepowodzeniem (nie tylko nic nie zarobił, ale dołożył do całej imprezy ok. dziesięciu tysięcy talarów), odsunął się od działalności teatralnej. Ożeniony był z Elżbietą ze Stablewskich (ślub 11 VI 1857 w Poznaniu).
Bibl.: A. Boniecki: Herbarz polski t. VIII, Warszawa 1905; Koryzna I s. 130-133; PSB X (Z. Grot; tu bibl.); 75 lat T. Pol. w Poznaniu s. 330.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
