Jan Jankowski
JANKOWSKI Jan (działał od 1840 - zm. 11 I 1851 Lwów), aktor, śpiewak. Był mężem -> Klary J. z Janickich, ojcem -> Adolfa J. W 1840-46 występował w t. krak., wyjeżdżając z jego zespołem na występy gościnne do Kalisza (1841, 1842, 1843), Poznania (1842, 1844, 1845) i Płocka (1845). W 1846 był w Kaliszu u J. Pfeiffera, w 1847 tamże u K. Nowińskiego; w sez. 1847/48 powrócił na scenę krakowską. Od jesieni 1848 przeniósł się do t. lwow. i występował tu do śmierci. Był określany jako "komik niższego rzędu". K. Estreicher pisał o nim, że był najlepszy "w rolach jąkały, parob-czaka, głupiego lokaja", a w innych "niezgrabny i psujący role"; H. Meciszewski przyznawał mu jednak dowcip, inteligencję i "talent pantomimiczny"; pisał: "pod niewiele na pozór obiecującą powierzchownością pan Jankowski ukrywa wielki komiczny talent". We Lwowie grywał także "drugich kochanków". Ważniejsze role: Antek ("Nowy Rok"), Pszonka ("Rej z Nagłowic"), Goldberg ("Żydzi"), Dyndalski ("Zemsta"), Jonek ("Rodzina Krakowiaków"), Marcin ("Chłopi arystokraci"), Kryspin ("Król duchów alpejskich"), Gilet ("Zaręczyny przed frontem"), Ottokar ("Wolny strzelec"), Dandolo ("Zampa").
Bibl.: Estreicher: Teatra; Got: Teatr Meciszewskiego; Grot: Dzieje sceny w Poznaniu; Meciszewski: Uwagi s. 111,133,134, 140-142, 148, 172-173; Peplowski: Teatr we Lwowie I s. 217, 221; Stefański: Teatr w Kaliszu s. 70, 80, 83, 84, 89; Rocz. t. we Lwowie 1852; Gaz. teatr. 1843 nr 58, 1844 nr 8.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
