Ludwika Grabińska
GRABIŃSKA Ludwika, z Laskowskich (ok. 1834 - działała do 1891), aktorka. Była córką -> Macieja Laskowskiego i - aktorki Laskowskiej, żoną -> Juliana G., matką - Antoniny Filleborn. Do 1869 używała nazwiska Laskowska. W 1839 występowała jako dziecko w t. krak., potem w innych zespołach, do których należał jej ojciec. W 1851-56 występowała w zespole J. Okońskiego, m.in. w Pułtusku i Łowiczu; grała role amantek i subretek. Od 20 XI 1859 grała w Wilnie (do likwidacji t. pol. w 1863) role amantek i bohaterek. W 1864 należała do zespołu F. Sellina w Łodzi. 29 XI 1865 wystąpiła gościnnie w t. lwow. w roli tyt. w "Marii Joannie", ale nie została zaangażowana. Do 1872 występowała na prowincji w zespołach: P. Woźniakowskiego w Przemyślu (początek 1866), K. Sulikowskiego w Łodzi (maj 1866), A. Trapszy, m.in. w Lublinie, Kaliszu i warsz. t. ogr. Tivoli (1866-72, z przerwami), A. Carmantranda w Piotrkowie (kwiecień 1869). Zapewne w tym okresie wyszła za mąż za Juliana G. i zaczęła występować pod jego nazwiskiem. W sez. 1872/73 oboje należeli do zespołu t. poznańskiego. W 1873-88 występowała w zespole męża (z krótką przerwą w sez. 1877/78, gdy oboje należeli do zespołu K. Filleborna w Lublinie i Radomiu). W 1888-91 wraz z mężem grała w zespole Ł. Kościeleckiego w Łodzi, a także w warsz. t. ogr. Belle Vue i w Petersburgu. Miała dobre warunki sceniczne, od dzieciństwa zżyta była ze sceną, grała początkowo role amantek i bohaterek, m.in. Martę ("Karpaccy górale"), Amalię ("Zbójcy"), Blankę ("Córka filozofa"), rolę tyt. w "Barbarze Radziwiłłównie" A.E. Odyńca, później charakterystyczne, m.in. Szambelanową ("Pan Jowialski"), Podstolinę ("Zemsta"), Żegocinę ("Pan Damazy"), Łechcińską ("Rozbitki"), Szenionową ("Żydzi").
Bibl.: Dąbrowski: Teatr w Lublinie; Estreicher: Teatra; Koryzna I s. 124; Miller: Teatr i muzyka na Litwie; Pepłowski: Teatr we Lwowie I s. 291; Rulikowski: Teatr na Litwie s. 81, 82; Afisze Bucholtzów, WAPLublin.
Ikon.: NN: Portret, lit., Mucha 1875 nr 33.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
