Franciszek Dobrowolski
DOBROWOLSKI Franciszek (20 VII 1830 Suchypień pow. Gąbin - 11 VII 1896 Poznań), dyr. teatru. Ukończył gimn. w Płocku i wydział prawny na uniw. w Moskwie. Od 1850 pracował w sądownictwie. W czasie powstania styczniowego w 1863 był członkiem Rządu Narodowego. W 1864 został aresztowany; zwolniony po kilku miesiącach, w obawie przed ponownym aresztowaniem zmuszony był opuścić Królestwo Polskie i wyjechać do Drezna. W 1871 zamieszkał w Poznaniu i został tam naczelnym redaktorem "Dziennika Poznańskiego". Funkcję tę pełnił do końca życia. W 1883 objął kier. T. Polskiego w Poznaniu jako dyr. spółki teatralnej. Na stanowisku tym pozostał przez trzynaście lat. W pierwszym sez. swojej dyr. powierzył kier. artyst. znakomitemu aktorowi J. Rychterowi, a od sez. 1884/85 (po śmierci J. Rychtera) - L. Siedleckiemu i M. Skirmuntowi. D. przyczynił się w znacznym stopniu do rozwoju i stabilizacji sceny poznańskiej. Wyraźnie preferował dramat i komedię i od sez. 1885/86 niemal zupełnie usunął ze sceny operę i operetkę. Od 1886 wprowadził "tanie przedstawienia", które odbywały się w każdy wtorek (potem także częściej) i miały na celu przyciągnąć do t. szerokie kręgi społeczeństwa. W okresie dyr. D. występowali na scenie pozn. wybitni artyści, jak np. H. Modrzejewska (1890 i 1895), R. Żelazowski (1891), H. Marcello (1893), A. Lude (1894). Zasługą D. było także organizowanie w okresach wiosny i lata objazdów zespołu teatr. po Wielkim Księstwie Pozn. (np. od 1885 t. pozn. występował w Bydgoszczy). Objazdy te cieszyły się dużym powodzeniem. W 1885 i 1888 zespół T. Polskiego występował też we Wrocławiu.
Bibl.: Koryzna I s. 154, 155, 157, 158, 167, II s. 4, 5, 9, 10, 12; PSB V (Z. Grot); Raszewski: Z tradycji teatr.; 75 lat T. Pol. w Poznaniu s. 332-334; EMTA 1884 nr 29, 1896 nr 29.
Ikon.: Fot. - Bibl. Ossol., zb. S. Dąbrowskiego.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
