Władysław Barącz
BARĄCZ Władysław, pseud. Baronche (działał od 1865 - zm. 20 XI 1919 Lwów), aktor, dyr. teatru. Pochodził z rodziny ormiańskiej osiadłej we Lwowie. Był uczniem B. Dawisona w Dreźnie, potem występował na scenach niemieckich. 14 VII 1865 debiutował w t. pol. we Lwowie w roli Mefista ("Faust"); 10 IX 1866 wystąpił w roli Franciszka Moora ("Zbójcy") pod pseud. Baronche w t. niem., a 18 II 1867 w tej samej roli na scenie pol.; występy te nie przyniosły mu sukcesu. W czerwcu 1867 zapowiadano jego występy w Stanisławowie w zespole M. Stengla, ale nie wiadomo, czy doszły one do skutku. W 1869 występował w Toruniu w niem. zespole F. Schwemmera, a w sez. 1875/76 w T. Polskim w Poznaniu. Potem wędrował po małych miastach oraz występował gościnnie we Lwowie (14 V 1882, 2 III 1885). Na początku 1887 B. rozpoczął starania o dyr. t. lwow. poparte zręczną kampanią propagandową : 7 II i 2 III dał dwa występy gościnne, z których dochód przeznaczył na rzecz Czytelni Akademickiej, zorganizował ponadto manifestacyjny pochód młodzieży akademickiej; na ulicach Lwowa rozklejono afisze propagujące jego kandydaturę. W marcu 1887 otrzymał wraz z C. Dobrzańską koncesję rządową na lat pięć. Jego wspólniczka ustąpiła już 10 IV tego roku i B. sam kierował t. lwow. do 19 I 1890. Za jego dyrekcji pogłębił się jeszcze chaos panujący w t. lwowskim. Po ustąpieniu z dyrekcji występował w 1890 w Czerniowcach, w 1892 w Krakowie, Łodzi i Krynicy. W listopadzie 1896 zaangażował się do t. niem. w Czerniowcach.
Warunki aktorskie (krępa figura, głos bezdźwięczny, słaba dykcja i zepsuta niem. naleciałościami wymowa pol.) nie ułatwiały mu wykonywania ról bohaterskich i tragicznych, które uporczywie usiłował grać. O wiele lepiej prezentował się na estradzie jako inteligentny parodysta, imitator, kuplecista. Wg A. Grzymały-Siedleckiego "na kilka dziesiątków lat przed powstaniem u nas kabaretu stworzył typ aktorski konferansjera, uroczo spoufalając się z publicznością"; "jego gatunek gry stanowił jakby prototyp sztuki kabaretowej". Jego występy estradowe w Galicji cieszyły się dużą popularnością. W sez. 1910/11 występował jeszcze w kabarecie lwow. Ul. Prawdopodobnie występował także przez pewien czas w kabaretach niemieckich.
Bibl.: Grzymała-Siedlecki: Świat aktorski; Pepłowski: Teatr we Lwowie I, II; EMTA 1887 nr 184,1890 nr 330; Gaz. lwow. 1919 nr 269, 273.
Ikon.: M. Podlewska: Portret, olej - MHKraków; Fot. pryw. - zb. S. Dąbrowskiego.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
