Tomasz Niżyński
NIŻYŃSKI Tomasz (działał od ok. 1882 - zm. 1912), tancerz, choreograf. Był synem ziemianina, który za udział w powstaniu 1863 utracił majątek, mężem - Eleonory Niżyńskiej z domu Berda, ojcem ->> Bronisławy Niżyńskiej i słynnego tancerza rosyjskiego Wacława Niżyńskiego. Ukończył warsz. szkołę baletową i został zaangażowany do WTR. Od ok. 1882 należał do zespołu A. Łukowicza (Balet Polski z Warszawy) i występował m.in. w Pawłowsku, Petersburgu, Moskwie, Lwowie, Krakowie, Poznaniu, Ciechocinku, Płocku, Łodzi, Sztokholmie, Oslo, Kopenhadze, Helsinkach, Kijowie, Charkowie, Mińsku, Rostowie. W późniejszych latach jako tancerz i choreograf występował w różnych zespołach baletowych na terenie imperium ros. a także organizował własne zespoły (m.in. w 1891 w Petersburgu, 1892 w Kijowie, w 1908 w Kazaniu). W zespole Łukowicza wykonywał m.in. tańce pol. w duecie z żoną i słynną rolę Fra Diavola ("Katarzyna córka bandyty"); w Kijowie wystawił balet wg własnego układu pt. "Ofiara zazdrości", oparty na poemacie "Fontanna Bachczysaraju" A. Puszkina. "Posiadał wyjątkowy talent aktorski, a silnie umięśnione nogi pozwalały mu na wykonywanie takich skoków, o jakich nawet nie śniło się innym tancerzom i w wysokich skokach mógł rywalizować z najlżejszą tancerek, Marią Taglioni" (W. Krassowska).
Bibl: Jasińska: Żywot Kamińskiego; W. Krassowska: Niżyński, Warszawa 1978; Rocznik teatralny wydany przez Feliksa Kozińskiego suflera Teatru Polskiego we Lwowie, Lwów 1885; Turska: Przewodnik; Afisze, IS PAN.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
