Richard Schechner
Reżyser, krytyk, badacz teatru, wydawca. Jedna z czołowych postaci życia teatralnego II poł. XX wieku.
Ur. 23 sierpnia 1934 w Newark w stanie New Jersey (USA).
Twórca eksperymentalnego teatru The Performance Group (1967, po jego odejściu w 1980 zespół zmienił nazwe na The Wooster Group). Zrealizował tam Dionysus in 69 (prem. 6 czerwca 1968, Nowy Jork), przedstawienie uważane jest za punkt zwrotny w historii teatru amerykańskiego. Kolejne przedstawienia to: Makbeth (1970), Commune (1970–1972), Tooth of Crime (1972–1974), Matkę Courage i jej dzieci (1975–77), The Marilyn Project (1975–76), Edyp Seneki (1977), Fox's Cops (1978), Balkon (1979).
W 1971–72 wraz Joan MacIntosh (współzałożycielką The Performance Group; zoną Schechnera w latach 1970–1978) odbył podróż do Indii i innych krajów Azji, która znacząco wpłynęła na jego sposób myślenia i postrzeganie świata.
W latach 80. prowadził warsztaty w USA, Indiach, Chinach, Ameryce Łacińskiej i w Afryce południowej.
W 1991 założył grupę East Coast Artists, gdzie zrealizował: Faust/gastronome (1993), Trzy siostry (1995–97), Hamleta (1999), Czekając na Godota (2002) oraz – we współpracy z Savianą Stanescu YokastaS (2003) i YokastaS Redux (2005).
Równolegle z twórczością teatralną prowadził działalność naukową, pisarską i wydawniczą. W latach 1962–69 i od 1986 był redaktorem czasopisma „TDR” („The Drama Review”).
Twórca performatyki (performance studies). Z Victorem Turnerem organizował pod koniec lat 80. XX w. serię konferencji World Conference in Theater and Ritual, które przyczyniły się do rozwoju tej dziedziny refleksji nad teatrem. Jest profesorem performatyki w Tisch School of the Arts Uniwersytetu Nowojorskiego.
Był w USA promotorem Jerzego Grotowskiego. W „TDR” publikował materiały Grotowskiego i jego teksty, przeprowadził z nim kilka wywiadów. W 1969 współorganizował protest przeciwko odmowie wiz dla Teatru Laboratorium; był współorganizatorem wizyty, która się wóczas odbyła. Udzielał pomocy Grotowskiemu, kiedy w 1982 wyemigrował do USA. W 1997 z Lisą Wolford Wylam wydał fundamentalną The Grotowski Sourcebook – podstawowe źródło wiedzy w języku angielskim o twórczości Grotowskiego (oprócz obszernego wyboru tekstów Grotowskiego i wywiadu z Thomasem Richardsem zawiera m.in: eseje Eugenia Barby, Petera Brooka, Jana Kotta, Erica Bentleya, Harolda Clurmana, Charlesa Marowitza; studium historyczno-krytyczne Richarda Schechnera; bogaty wybór ilustracji).
W 2009 Richarda Schechner został odznaczony Odznaką Honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej.
Bibliografia
- Public Domain : Essays on the Theatre (1969);
- Environmental Theater (1973);
- Theatres, Spaces, Environments: Eighteen Projects (1975; współautorzy: Jerry Rojo i Brooks McNamara);
- Essays on Performance Theory (1976);
- The End of Humanism (1981);
- From the Ramlila to the Avantgarde (1983);
- Between Theater and Anthropology (1985);
- The Engleburt Stories (1987; współautor Samuel MacIntosh Schechner);
- The Future of Ritual (1993; wyd. polskie Przyszłość rytuału, 2000);
- Performance Theory (wyd. poprawione Essays on Performance Theory, 1988; ponownie , 2004)
- Performance Studies — An Introduction (2002, wyd. drugie 2006, wyd. trzecie 2013; wydanie polskie Performatyka: Wstęp, 2007);
- Over, Under, and Around (2004);
- Performed Imaginaries (2015).
Prace redakcyjne
- The Grotowski Sourcebook (1997, wspólnie z: Lisa Wolford).
opr. Janusz Legoń
