Edmund Kupiecki
KUPIECKI Edmund (28 X 1858 Warszawa - 1918 Mińsk Litewski), aktor, dyr. teatru. Był synem Szymona K. i Justyny z Hillertów, mężem najpierw -> Józefy K., potem -> Marii Świeckiej. W 1877-85 występował w zespołach: W. Krzyżanowskiego, m.in. w Zamościu (sez. 1877/78), K. Filleborna w warsz. t. ogr. Arkadia (lato 1878), B. Kremskiego i H. Wójcickiego w Lublinie (1880), H. Krauzego a potem K. Kremskiego w Janowie Lubelskim (1881), w Ostrołęce (1882), K. Kremskiego w Szczuczynie (1883), J. Myszkowskiego w Zamościu (1883), K. Królikowskiego w Łowiczu (1884), J. Puchniewskiego w warsz. t. ogr. Eldorado (lato 1885). W początku 1886 (styczeń, luty) prowadził własny zespół w Łowiczu. Następnie do 1899 występował nadal w prowincjonalnych zespołach: J. Teksla w warsz. t. ogr. Belle Vue (krótko latem 1886), M. Kisielnickiego,. m.in. w Lublinie i Kielcach (do końca 1886), J. Puchniewskiego. m.in. w Łodzi oraz w warsz. t. ogr. Belle Vue i Alhambra (1887-89), K. i S. Sarnowskich w Łowiczu (jesień 1889), A. Łaskiego w Płocku i warsz. t. ogr. Eldorado (1890-91), Ł. Kościeleckiego w Rosji (1892-93), L. Czystogórskiego, m.in. w Radomiu i warsz. t. ogr. Eldorado (jesień 1893-marzec 1895), B. Mareckiego w Radomiu (1895), Cz. Janowskiego, m.in. w Łodzi, Częstochowie, Dąbrowie Górniczej, Sosnowcu, Kielcach, Lublinie (stale od końca 1895 do lata 1899; w zespole tym także reżyserował). W sez. 1899/1900 występował w t. pozn., w lecie 1900 w warsz. t. ogr. Wodewil. Jesienią 1900 założył własny zespół, z którym występował jeszcze w tym roku w Łomży i Suwałkach, w 1901 w Mariampolu (marzec), Częstochowie (od 6 VI i w lipcu), Łomży (wrzesień), Suwałkach i Piotrkowie (grudzień), w 1902 znów w Częstochowie (kwiecień), Łomży i Suwałkach, a w 1903 w Piotrkowie. Ok. 1901 ożenił się z aktorką Marią Świecką. W 1904 prawdopodobnie prowadził zespół w Kielcach. W 1905 występował w Kaliszu w zespole H. Morozowicza, w sez. 1905/06 prawdopodobnie przez krótki okres grał w Poznaniu, w 1906 reżyserował w T. Lutnia w Wilnie. W 1907 prowadził t. letni w Landwarowie w po w. trockim u Tyszkiewiczów. W 1908 reżyserował przedstawienia amatorskie w Białymstoku, w 1909 grał w zespole K. Hoffmana w Druskiennikach. Później współpracował tylko z amatorami, m.in. w 1918 w Mińsku Litewskim, gdzie został rozstrzelany za ukrywanie rannego pol. żołnierza.
Miał charakterystyczne warunki zewnętrzne - był bardzo wysokiego wzrostu, miał długie ręce, atletyczną budowę, ruchliwą twarz. Grał różnorodne role, ale najlepszy był w repertuarze komediowym. Ważniejsze role: Podbipięta ("Ogniem i mieczem"), Ursus ("Quo vadis"), Kokoszkiewicz ("Jestem zabójcą"), Jenialkiewicz ("Wielki człowiek do małych interesów"), Damazy ("Pan Damazy"), Kalb ("Intryga i miłość"), Fafuła ("Podróż po Warszawie"), Książę de Bouillon ("Adrianna Lecouvreur").
Bibl.: Adwentowicz; Dąbrowski: Teatr w Lublinie; Olszewski: Z kronik teatr.; PSB XVI (K. Olszewski; tu bibl.); EMTA 1900 nr 40; Logeion 1936/37 nr 3 (H. Barwiński); Kur. teatr. 1901 nr 2, 6; Afisze, IS PAN; Krzesiński: Raptularz; Mika.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
