Jadwiga Gzylewska-Buszyńska
GZYLEWSKA Jadwiga, zamężna Buszyńska (29 IV 1894 Warszawa - 25 VII 1961 Warszawa), aktorka. Była córką Ignacego i Marii G., żoną -> Gustawa Buszyńskiego. Po ukończeniu pensji wstąpiła do Szkoły Aplikacyjnej w Warszawie. Studia aktorskie ukończyła z odznaczeniem. Debiutowała jesienią 1912 w T. Polskim w Kijowie pod dyr. F. Rychłowskiego; spędziła w tym t. dwa sezony. W 1915-18 występowała w Warszawie (1915 - T. Komedia, T. Powszechny, T. Współczesny i t. Żywa Mucha, 1916 -T. Praski, sez. 1917/18 -T. Mały), w sez. 1918/19 w Krakowie (T. Powszechny), w 1919-22 ponownie w Warszawie (T. Polski), w 1922-25 w Poznaniu (sez. 1922/23 - T. Polski, 1923-25 - T. Nowy), w 1925-27 w Łodzi (T. Miejski), w 1927-32 ponownie w Warszawie (do 1931-T. Miejskie, gł. T. Narodowy i T. Letni; w sez. 1931/32 -T. na Chłodnej). Po 1932 wskutek choroby musiała wycofać się z pracy scenicznej. Podczas okupacji udzielała lekcji języka angielskiego. W 1945 powróciła na scenę T. Polskiego w Warszawie, gdzie występowała do śmierci. W 1912-32 grała role naiwnych, a także amantek i bohaterek, m.in. Klarę ("Zemsta"), Marię ("Warszawianka"), Smugoniową ("Uciekła mi przepióreczka"), Hero ("Wiele hałasu o nic"), Wojewodziankę ("Zaczarowane koło"), Ofelię ("Hamlet"), Teklę ("Wąsy i peruka"), Antoninę ("Biała rękawiczka"), Desdemonę ("Otello"), Wandę ("Legion"). Po 1945 grała role charakterystyczne, m.in.: Panią Grandet ("Eugenia Grandet"), Hrabinę ("Dom na Twardej"), Pannę Vialet ("Sprawiedliwi ludzie"), Marię Józefinę ("Dom Bernardy Alba").
Bibl.: Almanach 1961/62; Czempiński: Teatry w Warszawie s. 185 (il.); Fallek: Cztery sezony; Lorentowicz: T. Polski; Sikorski: Szkoła Aplikacyjna s. 77-78; Wspomnienia aktorów; Teatr 1962 nr 9; Straus: Repertuar 1915-16; Programy, IS PAN.
Ikon.: Fot. pryw. - MTWarszawa.
Nagrania: Rola (Pan Damazy) - Teatr PR.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
