Jakub Fedyczkowski
FEDYCZKOWSKI Jakub, Marceli (2 II 1857 Lwów - 1 X 1935 Lwów), śpiewak. Byt ojcem śpiewaczki Zofii F. Urodził się w rodzinie lwow. przemysłowca, wcześnie jednak stracił rodziców i zaczął naukę stolarki; później został czeladnikiem. Zaczął śpiewać w chórze Stow. Katolickiego Rękodzielników "Skała" we Lwowie; potem śpiewał i grał w przedstawieniach amatorskich reżyserowanych przez A. Kitschmana w lwow. Stowarzyszeniu "Gwiazda", m.in. w 1875 występował w roli Kajcia ("Kajcio"). Już w tym okresie dyrekcja t. lwow. chciała go zaangażować, ale F. z powodu zbyt niskiej gaży nie przyjął proponowanego kontraktu. Po służbie wojskowej i po ślubie z Marią Stander (Stonder, Stauder), ok. 1878 założył i prowadził we Lwowie własny zakład stolarski. W 1882 rozpoczął systematyczną naukę śpiewu u K. Mikulego i F. Gerbicza. Zaczął w tym czasie występować na koncertach lwow. Tow. Muzycznego, m.in. śpiewał partię Janusza ("Halka"). W 1883 zaangażowany, zaczął śpiewać drobne partie barytonowe w operach i operetkach w t. lwow.; debiutował 1 V 1883 w małej partii Żebraka ("Boccaccio"), a następnie śpiewał m.in. Oberżystę Peryklesa ("Podróż do Afryki"), Franciszka ("Marta"), Kuma Lutra ("Opowieści Hoffmanna"), Guślarza ("Widma"). W 1884 został przeniesiony do chóru t. lwowskiego. Nie porzucił wtedy jeszcze zawodu stolarza; np. dla t. lwow. robił stylowe meble (m.in. do "Balladyny"). W 1885 ubiegał się o przyjęcie do WTR (występował tu w lipcu tego roku w "Balu maskowym"); nie został zaangażowany z powodu braku miejsc i pracował następnie jako rzeźbiarz. Engagement do zespołu opery WTR dostał 8 XI 1886 ("małe partie i chór"); występował na scenie T. Wielkiego, m.in. w partii Enza ("Gioconda"). Uczył się też w Warszawie śpiewu u A. Myszugi. W 1887 wrócił do Lwowa i śpiewał w t. lwow., m.in. Escamilla ("Carmen"), Komandora ("Don Juan"). Uczył się wtedy u M. Kamińskiego. Jesienią 1890 wyjechał do Pragi; tu zaangażował się do objazdowego zespołu, którym kierował J. Piśtek i występował: w 1890 w Pradze, Kolinie n/Łabą, Hradcu Kralovym, w 1891-92 w Pilźnie; w 1892-93 występował w Lublanie, w 1893-96 w Brnie (w tym okresie także w 1894 i 1895 w Morawskiej Ostrawie, w 1896 w Splicie); w 1896-99 znowu w Lublanie, gdzie przyczynił się w 1897 do wystawienia "Halki". W 1898 na krótko wrócił do Lwowa. W 1899 wyjechał z Lubiany do Wiednia i starał się tam (bez powodzenia) wstąpić do opery niemieckiej. W czasie swych podróży zagranicznych śpiewał duże partie zarówno barytonowe jak i basowe, m.in. Hr. Lunę ("Trubadur"), Mefista ("Faust"), Władysława ("Dalibor"), Alfia ("Rycerskość wieśniacza"), Plumketta ("Marta"), Janusza ("Halka"), Kecala ("Sprzedana narzeczona"), Da Silvę ("Ernani"), Giacoma ("Fra Diavolo"), Fernanda ("Trubadur"). W 1899 powrócił na stałe do Lwowa i początkowo był bez pracy; dopiero od jesieni 1900 zaangażował go T. Pawlikowski. W t. lwow. śpiewał małe partie barytonowe w operach i operetkach, był koryfeuszem chórów, a także występował w epizodycznych rolach w repertuarze dramatycznym. W sez. letnich 1883, 1884, 1888-90, 1901-11, 1913, 1914 i 1924
występował z zespołem opery i operetki lwow. w Krakowie. W czerwcu 1925 obchodził w T. Wielkim we Lwowie jubileusz czterdziestopięciolecia pracy scen.; był w tym czasie również inspektorem chórów w operze lwow., a także bibliotekarzem zbiorów muzycznych T. Wielkiego. W T. Wielkim we Lwowie występował na pewno do 1929, a może i dłużej.
Bibl.: Pajączkowski: Teatr lwow.; Rocz. t. we Lwowie 1885; EMTA 1885 nr 95; Kur. warsz. 1925 nr 161; Autobiografia J.F., Bibl. Jagiell. rkps 7454 (tu m.in. wykaz ról); Afisze, 1S PAN; Akt zgonu 1935/15 z parafii Bożego Ciała we Lwowie, USC Warszawa-Śródmieście.
Ikon.: Fot. pryw.-Bibl. Jagiell. (Gabinet Rycin).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
