Karol Ceremużyński
CEREMUŻYŃSKI, Czeremużyński, Karol (28 X 1857 Lublin - 9 III 1930 Warszawa), aktor. Był synem - Walentego C, mężem -> Sabiny Franciszki C. z Rutkowskich. W zespołach, w których występował, pełnił także funkcję fryzjera teatralnego. We wrześniu 1880 zaangażował się do t. łódz. pod dyr. J. Teksla. W Łodzi występował do 1883, a następnie od 1885 do 1906 wyjeżdżając tylko razem z zespołem łódz. na występy do warsz. t. ogr. oraz na prowincję. Sam od 8 VI 1882 przez sez. letni występował w zespole J. Teksla w Lublinie i Petersburgu, w 1883 w warsz. t. ogr. Alhambra, a w 1883-85 w zespole J. Puchniewskiego. Z zespołem łódz. był m.in. od 1884 do 1893 każdego lata w warsz. t. ogr. Belle Vue, w sez. 1885/86 w Kielcach, 1886 w warsz. t. ogr. Nowy Świat (dyr. J. Puchniewski), następnie także w Łowiczu (1887), Lublinie (1886, 1893 i 1894), Kaliszu i Siedlcach (1894); w maju i czerwcu 1906 z zespołem t. łódz. w sali warsz. Filharmonii. Od jesieni 1906 do 1918 grał w T. Małym w Warszawie (z którego zespołem był w 1907 w Kijowie). Latem 1913 należał do zespołu operetki Marii Szreniawy na warsz. Dynasach. W 1918-29 występował stale w T. Polskim i T. Małym w Warszawie (w T. Polskim był także kierownikiem pracowni perukarskiej). 4 III 1923 obchodził w lokalu Zarządu Głównego ZASP jubileusz czterdziestolecia pracy artystycznej. W marcu 1929 ciężko zachorował i opuścił scenę. L. Schiller nazywał go "sławnym na całą Polskę mistrzem fryzjerstwa teatralnego" i "utalentowanym aktorem, celującym w epizodach charakterystycznych". Role: Grzegorz ("Damy i huzary"), Metr tańca ("Koronkowa chusteczka"), Lokaj ("Pan Jowialski"), Jakub ("Chory z urojenia"), Ogrodnik ("Wesele Figara"), Kleszcz ("Na dnie"), Stefan ("Pan Benet"), Drwal ("Zaczarowane koło").
Bibl.: Filler: Melpomena: Lorentowicz: T. Polski; Okręt s. XXXIX; Rocz. artyst.-lit., Łódź 1899 s. 4, 29; Scena pol. w Łodzi s. 19, 184, 198, 199; T. Polski 1913-23 s. 82 (L. Schiller), 131, 161 (il.); Kur. warsz. 1906 nr 129, 178, 1907 nr 254, 1908 nr 212, 1930 nr 68; Scena pol. 1923 z. 1-3, 1930 z. 6; Straus: Repertuar 1914-15, 1915-16.
Ikon.: Fot. w rolach - IS PAN.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
