Autorzy

Trwa wczytywanie

Kazimierz Wierzyński

WIERZYŃSKI Kazimierz
(27 sierpnia 1894, Drohobycz, Polska - zm. 13 lutego 1969, Londyn, Anglia)
Poeta, prozaik, eseista, tłumacz. Jeden z najwybitniejszych poetów polskich XX wieku. Jego pierwotne nazwisko to Wirstlein, zmienił je w 1912. Gimnazjum ukończył w Stryju. Studiował w Krakowie, Wiedniu, po wojnie we Lwowie filozofię, literaturę i historię. Był członkiem Drużyn Strzeleckich. Podczas I wojny światowej wstąpił do Legionu Wschodniego, a po jego rozwiązaniu wcielony został do armii austriackiej. W 1915 wzięty do niewoli rosyjskiej ponad dwa lata był więziony w jenieckim obozie w Riazaniu, z którego uciekł w 1917 i rozpoczął działalnością konspiracyjną w Kijowie. Po przedostaniu się do Warszawy w 1918 od razu wszedł w główny nurt życia artystyczno-literackiego. Współpracował z "Pro arte et studio", uczestniczył w spotkaniach "Pikadora", współtworzył "Skamandra". W 1920 jako oficer propagandy pracował w biurze prasowym Naczelnego Dowództwa i redagował "Bibliotekę Żołnierza Polskiego". Był redaktorem naczelnym "Przeglądu Sportowego", recenzentem literackim, teatralnym i redaktorem wielu pism, w których zamieszczał także swoje wiersze. Współpracował z warszawskimi "Wiadomościami Literackimi" i "Kulturą" (1931-32), "Gazetą Polską" (od 1930) czy nowojorskim "Tygodnikiem Polskim"(w 1943 członek komitetu redakcyjnego).
W 1923 ożenił się z aktorką Bronisławą Kojałłowicz, która stała się bohaterką jego "Pamiętnika miłości" (1925). Dwa lata po wybuchu wojny, w 1941, przez Francję, Portugalię i Brazylię dotarł do Nowego Jorku. I tu pozostał na emigracji, nie mogąc zaakceptować i pogodzić się z rządami komunistów w Polsce. Przez ponad dwadzieścia lat mieszkał na Lond Island w rybackiej osadzie Sag Harbor. Pod koniec życia postanowił wrócić do Europy. Początkowo zatrzymał się w Rzymie, następnie przeniósł do Londynu, gdzie zmarł. Prochy poety w 1978 sprowadzone zostały do Polski. Pochowano go na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Jego działalność artystyczna to przede wszystkim twórczość poetycka. Debiutował w 1919 tomikiem Wiosna i wino". Zawierał on typowe dla skamandrytów wiersze, pełne witalizmu, radosnej liryki, które przyniosły mu wielką popularność. W kolejnych tomach nastrój entuzjazmu i radości zaczyna stopniowo przechodzić w refleksję nad kondycją człowieka i złożoną naturą świata ("Wielka Niedźwiedzica" 1923, "Pamiętnik miłości" 1925) aż do katastroficznych wizji naszej cywilizacji ("Pieśni fantastyczne" 1929, "Gorzki urodzaj" 1933). Za dzieło swego życia uważał Wierzyński zbiór poematów utrzymany w stylu romantycznym, poświęconych Piłsudskiemu i rozważaniom o wolności, dopiero co zdobytej przez Polskę, a już zagrożonej. W czasie wojny stał się Wierzyński "bardem walczącej Polski". W wierszach swych pisał o konieczności walki o wolność ojczyzny i o zagrożone wartości humanizmu. W latach wojny i okupacji niemieckiej stracił poeta niemal całą rodzinę. Długo nie mógł otrząsnąć się z tych tragicznych przeżyć. Przełamać ten impas pomogła mu muzyka i praca nad książką, którą pisał o Chopinie. Wydana w Nowym Jorku w 1949 z przedmową Artura Rubinsteina, stała się bestsellerem. Jako sześćdziesięcioletni pisarz przeżył niejako drugą poetycką młodość, przewartościował podstawowe pojęcia dotyczące kultury, sztuki, afirmacji istnienia, powołania poetyckiego, nierozerwalnych więzi z ojczyzną i ojczystym językiem ("Tkanka ziemi" 1960, "Kufer na plecach" 1964, "Sen mara" 1969).
Ponadto opublikował prozą dwa tomy opowiadań ("Granice świata" 1933, "Pobojowisko" 1944), wybór recenzji i felietonów teatralnych ("W garderobie duchów" 1938) oraz wspomnienia, eseje literackie ("Moja prywatna Ameryka", 1966, "Cygańskim wozem. Miasta, ludzie, książki" 1966). W 1987 wydany został przez PIW wybór jego felietonów teatralnych "Wrażenia teatralne".
Od 1932 Wierzyński regularnie pisał recenzje teatralne do "Gazety Polskiej". Wcześniej teatrem i dramatem niewiele się interesował. W 1949, gdy mieszkał w Sag Harbor, powstał jedyny jego dramat "Towarzysz Październik" (wydrukowany dopiero po 43 latach w "Dialogu" nr 3/1992). Od samego początku miał wątpliwości co do wartości tej sztuki, nie chciał jej drukować, ani wystawiać w teatrze. Sam pisał, że to "szmonces". W 1954 sztuka odczytana została przez aktorów Teatru "Pro Arte" w Londynie na wieczorze zorganizowanym przez Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Jej polska prapremiera odbyła się w 1993 w Teatrze im. Jana Kochanowskiego w Opolu, w reżyserii Gruzina, Andro Enukidze.

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji