Antoni Bohdziewicz
BOHDZIEWICZ Antoni (10 IX 1906 Wilno - 20 X 1970 Warszawa), reżyser. Był synem Zenona B. i Emilii ze Stankiewiczów, mężem tłumaczki Ariadny Demkowskiej. Uczył się w gimn. najpierw w Petersburgu, nast. w Wilnie, gdzie studiował także na Wydz. Humanistycznym Uniwersytetu Stefana Batorego. W 1928-31 pracował w rozgłośni PR w Wilnie jako spiker, redaktor i reżyser t. radiowego. W 1931-35 przebywał za granicą (Francja, Anglia, Włochy), gdzie rozpoczął działalność film. (pierwsze realizacje). Od 1935 pracował w wydz. film. Pol. Agencji Telegraficznej (PAT); w 1936-39 również w rozgłośni PR w Warszawie, m.in. jako kierownik sekcji t. radiowego. Przed wojną rozpoczął też działalność jako publicysta i krytyk filmowy. W czasie okupacji niem. prowadził konspiracyjne kursy film., był szefem komórki film. Wydz. Propagandy Mobilizacyjnej AK. Po wojnie w Krakowie był twórcą Warsztatu Film. Młodych (1945), nast. Kursu Przysposobienia Filmowego. Od 1948 był prof. PWSF, od 1967 wykładał w Institut National Superieur des Arts du Spectacle w Brukseli. Był kier. artyst. zespołów film. "Droga" i "Tor", twórcą filmów fabularnych, m.in. takich, jak: "Za wami pójdą inni" (1949), "Zemsta" (1957), "Kalosze szczęścia" (1958), "Wilczy bilet" (1964). Jako aktor wystąpił w filmie "Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię" (1969). Był wybitną postacią filmu pol. - reżyserem, publicystą, pionierem szkolnictwa film. i wieloletnim pedagogiem; duże sukcesy odnosił także w pracy radiowej (poza reżyserowaniem pisał słuchowiska). Z teatrem dram. współpracował sporadycznie. Reżyserował w sez. 1946/47 w Krakowie w T. dla Dzieci Wesoła Gromadka ("Abecadło z pieca spadło" - montaż w układzie Z. Leśnodorskiego i B.) oraz w sez. 1953/54 w T. Satyryków w Łodzi ("Dajemy wam słowo humoru" - program składany), gdzie należał też do składu kolegium artyst.-lit. teatru. Wykładał w warsz. PWST (1951-54 - mówienie prozą, 1958-62 - wiedzę o filmie). Był autorem adaptacji scen. "Amerykanina" H. Fasta.
Bibl.: Hist. filmu t. 2 (il.), 3-5; Janicki: Film pol.; Kaszyński: Teatr łódz.; Kwiatkowski: Narodziny PR; Orzechowski: Stary Teatr; Warszawska szkoła teatralna. Szkice i wspomnienia, Warszawa 1991; Kino 1980 nr 10 (il.; film.); Pam. Teatr. 1973 z. 3-4 s. 415, 450, 463-507 (il.); Życie Warsz. 1980 nr 247 (il.); Biuletyn SPATiF 1970 nr 104; Akta (tu fot.), ZASP.
Film.: 1969 - "Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię" (f); Fragm. kronik i materiałów film. z 1948-70, Arch. WFD.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
