Rena Tomaszewska
Rena Tomaszewska, właśc. Maria Regina, także Rywa, z domu Borenstein (15 VIII 1912 Warszawa - 15 III 2003 Skolimów), aktorka, pedagog, reżyserka. W 1933 ukończyła wydz. sztuki aktorskiej PIST w Warszawie i od razu na sez. 1933/34 zaangażowała się do T. Narodowego w Toruniu. Tam wystąpiła m.in. jako: Lena ("Pieniądz to nie jest wszystko" Bus-Feketego), Krystyna ("Precz z mężczyznami" Engla i Horsta), Ewa ("Urlop małżeński" Horsta) i Helena ("Pani X" Bissona). W 1934 wróciła do Warszawy i związała się z Instytutem Reduty J. Osterwy, gdzie zagrała w spektaklu "Okrężne" Korzeniowskiego, potem Korynę ("Podanie o Piaście" Jeżewskiej). W 1. 1935-38 należała do zespołu teatrów TKKT i występowała w T. Comoedia i w Stołecznym T. Powszechnym, gdzie grała m.in.: Marysię ("Wesele" Wyspiańskiego), Melę ("Moralność pani Dulskiej" Zapolskiej), tyt. ("Panna Maliczewska" Zapolskiej), Anielę ("Kordian i cham" wg Kruczkowskiego). W sez. 1938/39 związała się z T. Wołyńskim im. Słowackiego, grając w Łucku, Lublinie i objazdach m.in.: Zośkę ("Przeprowadzka" Rostworowskiego), Stefanię ("W perfumerii" Laszló), Stellę ("Święty płomień" Maughama), Francoise ("Subretka" Devala). W czasie wojny pracowała w fabryce kostek bulionowych. W połowie maja 1945 przybyła do Torunia i weszła w skład pierwszego zespołu T. Ziemi Pomorskiej, który 16 VI t.r. wznowił działalność. 30 VI 45 zagrała Melę w prem. "Moralności pani Dulskiej", a nast. przeniosła się do Warszawy, gdzie od sez. 1945/46 grała w Miejskich T. Dramatycznych m.in. Pensjonarkę ("Królowa przedmieścia" Krumłowskiego) oraz Wiktorię ("Faryzeusze i grzesznik czyli Dama z winogronami" Pomianowskiego i Wolin). Po rozwiązaniu MTD pozostała w zespole T. Powszechnego do 30 VI50 i tam grała Annę ("Gastello" Sztoka). W1.1950-52 była reżyserką w T. Nowej Warszawy, gdzie zrealizowała "Osiem lalek i jednego misia" Jurgielewiczowej, a także współpracowała (z K. Krymkową) przy realizacji spektaklu "Zaczyna się Nowy Rok" wg Brzechwy. Potem związała się z Pol. Radiem jako reżyserka i kier. działu poezji. W sez. 1953/54 wróciła do T. Nowej Warszawy i zagrała Serwinaz ("Legenda o miłości" Hikmeta), reżyserowała "Poranek poezji" Majakowskiego, a po przekształceniu tej sceny w 1955 w T. Młodej Warszawy, wystawiła "Ballady i romanse" Maliszewskiego oraz "Żołnierza i Biedę" Marszaka. Od sez. 1956/57 poświęciła się rozpoczętej w 1951 pracy pedag. w warsz. PWST. Współpracowała z J. Kreczmarem przy reż. przedstawień dyplomowych wydz. aktorskiego, np. "Mazepy" Słowackiego w T. Kameralnym (1958), "Wesela" Wyspiańskiego w T. Ateneum (1958), "Wieczoru Trzech Króli" Shakespeare'a w T. Szkolnym PWST (1962), a samodzielnie na tej scenie przygotowała "Noc tysiączną drugą" i "Miłość czystą u kąpieli morskich" Norwida (1970). Poza szkołą w sez. 1958/59 współpracowała (także z J. Kreczmarem) przy reżyserii "Beatrix Cenci" Słowackiego w T. Polskim w Warszawie. Prowadziła zajęcia z estetyki wymowy i dykcji, potem m.in. z gry aktorskiej, mówienia wierszem, recytacji zbiorowych. W 1. 1961-66 była dziekanem wydz. aktorskiego. Prowadziła też poradnię dla kandydatów na studia, była przewodniczącą komisji stypendialnej. Na emeryturę przeszła w 1982, ale współpracowała ze szkołą do 1986. 1 V 96 zamieszkała w Domu Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie.
Źródło: Almanach Sceny Polskiej 2002/03 tom XLIV, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2008
