Anna Gaszewska
GASZEWSKA Anna Antonina, zamężna Chojnacka (lipiec 1883 Warszawa - 22 II 1918 Warszawa), tancerka, baletmistrz. W 1894 jako uczennica warsz. szkoły baletowej występowała w balecie "Zabawa dziecięca". Ok. 1901 została zaangażowana do zespołu baletu WTR. Obdarzona niecodzienną urodą, już w 1902 zwróciła uwagę krytyki w baletach "Przebudzenie się Flory" i "Coppelia". Potem tańczyła m.in. w "wariacji młodych łabędzi" w II akcie "Jeziora łabędziego", pas de trois "wariacje muz" w "Ewie", pas de deux w "Śnie po balu". Jako solistka wystąpiła pierwszy raz 6 XII 1908 w partii tyt. w "Eunice". Tańczyła też główną partię w "Dniu w Japonii" i partię tyt. w "Lizetcie". W marcu 1911 opuściła Warszawę angażując się do zespołu Ballets Russes S. Diagilewa, a potem do zespołu A. Pawłowej jako solistka charakterystyczna. Do 1915 występowała z tym zespołem w wielu krajach eur. i w Ameryce. Do Warszawy przyjeżdżała co roku na gościnne występy. We wrześniu 1915 została zaangażowana na stanowisko primabaleriny T. Wielkiego w Warszawie; tańczyła m.in. partie Jadwigi ("Pan Twardowski"), Lalki-wiwandierki ("Wieszczka lalek"), Odetty-Odyli ("Jezioro łabędzie"), Swanildy ("Coppelia") i partię tyt. w "Katarzynie córce bandyty". W 1917 przygotowała choreografię baletu "Córka Neptuna" i tańczyła w nim partię tytułową. W nekrologu w "Kurierze Warszawskim" pisano o niej, że "łączyła w sobie wdzięk i urok osobisty z niepospolitym talentem choreograficznym, który rozwinęła wytężoną pracą do doskonałości technicznej i prawdziwego wirtuozostwa. Miała temperament i dramatyczny wyraz w swej sztuce, potrafiła ekspresyjną mimiką, gestem, pozą i całą estetyką gry wywierać silne wrażenie na publiczności".
Bibl.: Kur. warsz. 1918 nr 55; Afisze i programy, MTWarszawa.
Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - IS PAN, MTWarszawa, SPATiF.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
