Janina Cygańska
CYGAŃSKA Janina Anna, zamężna Kadzidłowska (14 I 1888 Warszawa - 15 XI 1968 Poznań), śpiewaczka. Była córką Stanisława i Stanisławy Cygańskich. Uczyła się w gimn. w Warszawie i w 1904 zdała maturę. W 1907 ukończyła kurs średni w warsz. Szkole Muz. im. Chopina, gdzie śpiewu uczyła się u A. Myszugi. Dalsze studia wokalne odbywała u G. Cocchiego we Włoszech; w 1908 uzyskała dyplom "Artista di canto" Akademii św. Cecylii w Rzymie. Jesienią t.r. koncertowała w Pradze czeskiej. Debiutowała 5 I 1909 w T. Wielkim w Warszawie partią Suzuki ("Madame Butterfly"); potem śpiewała m.in. w "Thais". W 1. późniejszych występowała na estradach koncertowych i w Filharmonii Warsz., gdzie śpiewała m.in. pod batutą G. Fitelberga, H. Melcera, J. Birnbauma. Wykonywała cykle pieśni R. Schumanna, F. Schuberta, H. Wolfa, J. Brahmsa. W 1921 otrzymała I nagrodę za interpretację pieśni na Ogólnopolskim Konkursie Śpiewaczym w Lublinie. Poślubiła Stanisława Kadzidłowskiego i w 1922-39 ze względów rodzinnych przebywała w Opatowie; przy tamtejszej cukrowni założyła amat. chór, orkiestrę, kwartet smyczkowy, organizowała koncerty. Często występowała przed mikrofonami PR w Warszawie i Katowicach. W 1945 podjęła pracę pedag. w Instytucie Muz. w Toruniu, a w 1946 w PWSM w Sopocie. Do 1950 brała jeszcze udział w koncertach kameralnych. W 1951 została pedagogiem pozn. PWSM, a w 1952 dziekanem Wydz. Wokalnego. Publiko wała rec. i artykuły w "Głosie Pomorskim", "Głosie Poznańskim", "Ruchu Muzycznym", "Muzyce". Przełożyła na język pol. szereg tekstów oratoriów, kantat i pieśni.
Bibl.: Domański: Repertuar 1907-10; Nowowiejski: Pod zielonym Pegazem; SMP; Kron. m. Poznania 1969 nr 4 Now. Muz. 1908 nr 12, 1914 nr 2; Scena i Szt. 1909 nr 2; Świat 1909 nr 4 (il.); Akta, SPAM; Prosnak: T. Wielki.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
