Leon Choromański
CHOROMAŃSKI Leon, właśc. Julian Ch. (26 XI lub 21 XII 1872 Konotop na Ukrainie - 12 II 1953 Legionowo k. Warszawy), kierownik lit. teatru. Pisarz, poeta, tłumacz; autor wielu tekstów teatr., gł. tzw. "małych form", m.in. piosenek, skeczów, jednoaktówek. Studiował prawo na Uniw. Jagiell. (1893-97). W 1908-11 współpracował jako autor z kabaretem artyst.-lit. Momus w Warszawie; od 24 V do 15 IX 1909 wraz z J. Pawłowskim prowadził ten teatrzyk (pełnił funkcję kier. lit.). W 1911 współpracował z tygodnikiem lit. "Marchołt". W lutym 1913 był współautorem i organizatorem imprezy pn. Szopka warszawska. Jesienią 1913 został kier. lit. nowo powstałego zespołu pn. T. Artystyczny, zapewne objazdowego, gdyż jak donosiła prasa "mającego grywać w miastach Królestwa, Litwy, Podola, Wołynia i Rosji". W 1. późniejszych, w Warszawie nadal współpracował jako autor z teatrzykami i kabaretami, m.in. takimi, jak: Nowoczesny (1915-16), Czarny Kot (od 1917), Mozaika i Miniatury (1918) oraz w Lublinie z kabaretem Wesoły Ul (1918). W 1907-20 pisał też rec. teatr., m.in. w "Przeglądzie Społecznym", "Prawdzie", "Sowizdrzale", "Świecie", "Kurierze Porannym". W okresie międzywojennym był cenzorem film. w Min. Spraw Wewnętrznych. Jako publicysta działał jeszcze w 1. trzydziestych. W 1914 w Warszawie ukazał się zbiorek jego tekstów pisanych dla Momusa pt. "Firleje Momusowe", w 1917 utwory z repertuaru Czarnego Kota; kilka piosenek i wierszy opublikowano w zbiorze "Dymek z papierosa", (Warszawa 1959).
Bibl.: Bibliografia dramatu; Dymek z papierosa s. 133, 146, 162 (A. Szyfman), 181-183; Karwacka: Momus s. 19, 20, 22, 47, 95, 98, 99 (il.), 102-107, 114-128, 130, 146, 147, 150, 158, 162, 169; Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1989; Sempoliński: Wielcy artyści; Szyfman: Labirynt; M. Waszkiel: Dzieje teatru lalek w Polsce (do 1945), Warszawa 1990; Wroczyński: Pół wieku s. 142; Kur. Wtoct. 1913 nr 121.
Źródło:Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
