Barbara Abramow-Newerly
ABRAMOW Barbara, także B. Abramow-Newerly, z Jareckich (4 XII 1908 Puławy - 21 III 1973 Warszawa), aktorka, reżyser. Była córką Michała Jareckiego i Marii z Kamińskich, żoną pisarza Igora Newerlego, właść. I. Abramowa (ślub 14 IV 1931 w Warszawie), matką pisarza Jarosława Abramowa-Newerlego. Ukończyła szkołę średnią, uczyła się też śpiewu w warsz. Szkole Umuzykalnienia i Tańca Scen. S. i T. Wysockich. W okresie międzywojennym prowadziła w Warszawie równocześnie działalność pedag. i artyst., a także społeczną (m.in. blisko współpracowała z J. Korczakiem i była sekretarzem redakcji jego "Małego Przeglądu"). Była wieloletnią nauczycielką śpiewu szkoły RTPD na Żoliborzu. Współorganizatorka zespołu aktorskiego T. Kukiełek RTPD (nast. T. Baj), rozpoczęła w nim pracę od września 1929. "Była naszą primadonną. Miała śliczny głos" - wspominał J. Wesołowski. Aktorką T. Baj przy RTPD była do wybuchu II wojny światowej. W czasie okupacji niem. uczyła śpiewu oraz współpracowała z RGO (m.in. udział w tajnych insc.). Po wojnie pocz. pracowała w świetlicach RTPD. W 1945, po reaktywowaniu w Warszawie T. RTPD Baj, została jego aktorką i reżyserem; reżyserowała pierwsze przedstawienie Baja po wojnie - "Cztery mile za piec" (14 X 1945), nast. w tym samym roku "O Kasi, co gąski zgubiła". Grała na tej scenie do 1947. Z kolei występowała w innych t. warsz.: 1947-50 w T. Dzieci Warszawy, 1950-55 T. Nowej Warszawy, 1955-57 T. Młodej Warszawy, 1957-60 T. Klasycznym i Rozmaitości. Przez wiele lat współpracowała też jako aktorka z Teatrem PR (przed wojną od 1937 oraz stale po wojnie). Zarówno na scenie jak i w radiu śpiewała i występowała gł. w repertuarze dla dzieci i młodzieży. Jej role z okresu powojennego to m.in.: Babuleńka ("O grajku i królewnie żabie"), Marianna Kilińska ("Magazyn Małgorzaty Charette"), Ślązaczka Magda ("Osiem lalek i jeden miś"), Jędrasowa ("Sprawa Anny Kosterskiej"), Niania ("Dzikie łabędzie"), Lokatorka ("Moralność pani Dulskiej"). W 1946 była współzałożycielką Komitetu Korczakowskiego, nast. długoletnią kierowniczką jego archiwum.
Bibl.: Almanach 1972/73; W kręgu Baja (m.in. opinia J. Wesołowskiego); Pam. Teatr. 1987 z. 1-2 s. 72; Życie Warsz. 1973 nr 71, 72; Afisze i programy, IS PAN; Akta (tu fot.), ZASP.
Ikon.: J. Żebrowski: A. jako Babcia (Teoria Einsteina), karyk., rys., repr. Express Wiecz. 1957 nr 75;
Fot. - ZASP.Nagrania: Role - Red. Dok. Inf. PR.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
