Władysław Zaręba
ZARĘBA, Zaremba, Władysław (12 V 1846 Zamość - 24 V 1875 Warszawa), aktor. Debiutował w 1869 w warsz. t. ogr. Dolina Praska, w 1870 występował w warsz. t. ogr. Cassino, następnie w Lublinie u P. Ratajewicza, latem 1871 w warsz. t. ogr. Eldorado i wyróżnił się tu w roli Oppenheima ("Tylko jedno słowo"), podobno grał ją nawet lepiej od W. Rapackiego. W 1871 przeniósł się do zespołu A. Trapszy, z którym występował w Lublinie (sez. 1871/72), w warsz. t. ogr. Tivoli (1872), Lublinie, Radomiu, Kielcach (sez. 1872/73), w warsz. t. ogr. Alhambra (1873) i w Kaliszu (sez. 1873/74). Zyskał już wtedy dużą popularność, szczególnie w warsz. ogródkach. W 1874 uzyskał pozwolenie na debiut w WTR i 29 VIII tego roku grał Dowgiełłę ("Pozytywni"), a 3 IX Morina ("Robotnicy") i od 12 IX został przyjęty do zespołu dramatu WTR. Jednak już w końcu października zachorował i grał coraz rzadziej. Ostatni raz wystąpił 13 II 1875 w roli Ojca Laurentego ("Romeo i Julia"). Posiadał dobre warunki zewnętrzne, mimo lekkiego zeza. Wg charakterystyki podanej przez W. Fillera był to "chłopiec przystojny, choć o rysach twarzy jakby martwych, wysoki, obdarzony aksamitnym barytonem". Grał początkowo role charakterystyczne, jak np. Kuba ("Zagroda Sobkowa") czy też Huzar ("Stary piechur i syn jego huzar"). Potem przeszedł do ról bohaterów w tragediach i dramatach. Grał m.in. Hamleta ("Hamlet"), Otella ("Otello"), Shylocka ("Kupiec wenecki"), Franciszka Moora ("Zbójcy"). Był autorem komedii "Chrzest ognia".
Bibl.: Dąbrowski: Teatr w Lublinie; Filler: Melpomena; Szczublewski: Teatr warsz.; Kur. warsz. 1875 nr 99; Chomiński; Jasiński; Krogulski.
Ikon.: NN: Portret, brąz, płaskorzeźba na pomniku nagrobnym- Cmentarz Powązkowski, Warszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
