Osoby

DWORNICKI Józef, także J. Danek-Dwornicki, właśc. J. Danek (4 VII 1915 Kraków - 30 XI 1968 Kraków), aktor. Był synem Antoniego Danka i Józefy z Dwornickich, mężem Zofii Marii Da­nek-Dwornickiej z Nowaków (ślub 6 I 1942 w Krakowie). Uczył się w Krakowie: w gimn., nast. w pryw. szkole dram. B. Dąbrowskiego, a w 1931 ukończył Miejską Szkołę Dramatyczną. W tymże roku debiutował na scenie. Występował m.in. w Krakowie w T. Domu Żołnierza Polskiego (1933-35) i w t. rewiowym Bagatela (1935-37), później do 1939 w T. Kameralnym w Katowicach i w objazdowym w T. Ziemi Krakowskiej. W czasie okupacji niem. mieszkał w Krakowie; był przez pewien czas konduktorem i motorowym kolei ele­ktrycznej. Od lipca 1944 do stycznia 1945 grał w oficjalnym Krakowskim T. Powszechnym. Od mar­ca do lipca 1945 występował w zespole artyst. Woj. Komendy MO w Rzeszowie. Potem znowu grał w Krakowie: w sez. 1945/46 w Starym T., 1946/47 i 1947/48 w T. Kameralnym (nast. pn. T. Powszech­ny TUR), a także na scenie objazdowej; od sez. 1948/49 w Miejskich T. Dramatycznych (T. im. Słowackiego i Starym T.), a od 1954/55 (po roz­dzieleniu obu zespołów) stale w Starym Teatrze. Występował w nim do ostatnich chwil życia, brał udział jeszcze w próbie generalnej "Sędziów" (listopad 1968).
Całe życie związany ze scenami Krakowa, był tu aktorem cenionym i lubianym. Grał m.in. takie role, jak: Tabarin ("Król włóczęgów", 1946), Bartnicki ("Ża­busia", 1948), Felek i Franek ("Romans z wodewilu", 1948 i 1960), Schultz ("Niemcy", 1949), Courcelles ("Święta Joanna", 1956), Grabarz I ("Hamlet", 1956), Komandor Southard ("Huragan na "Caine", 1958), Sklepikarz ("Nosorożec", 1961), Ojciec ("Wesele", 1963), Bradshaw ("Żałosna i prawdziwa tragedia pana Ar­dena z Feversham", 1965), Pan ("Nie-Boska komedia", 1965). Popularność zyskał wśród słuchaczy PR czę­stymi występami przed mikrofonami rozgłośni krak. (szczególnie udziałem w audycji pt. Wiedzą sąsiedzi, jak kto siedzi).
Bibl.: Almanach 1968/69; Dąbrowski: Na deskach t. 1-2;Sto lat Starego Teatru; Dz. Pol. 1968 nr 287, 288; Echo Krak. 1968 nr 285; Gaz. Krak. 1968 nr 287; Pam. Teatr.1963 z. l-4 s. 205-206; Afisze i programy, IS PAN; Akta (tu fot.), ZASP; Akta, T. im. Słowackiego i Stary T. Kraków.
Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech., Bibl. Nar., MTWarszawa, Stary T. Kraków.
Nagrania: Role - Red. Dok. Inf. PR.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994