Osoby

LELIWA Józef, właśc. J. Karpiński (17 XII 1884 Poznań - 17 VI 1947 Katowice), aktor. Przed I wojną świat. prowadził restaurację w Przemyślu i występo­wał jako amator w zespole Tow. Dramatycznego im. A. Fredry. Na scenę zawodową wstąpił po wojnie. W 1921-24 grał w T. Narodowym w Toruniu (w maju 1922 z zespołem toruńskim w Gdańsku), w 1924-33 w T. Miejskim im. Słowackiego w Krakowie, w 1926 w krak. T. Bagatela, w 1933-39 w T. Miejskim we Lwowie (w lipcu 1934 z zespołem lwow. w Krakowie). W 1939-41 i 1944-45 występował w Państw. Polskim T. Dramatycznym we Lwowie, skąd w 1945 przeniósł się wraz z zespołem do T. im. Wyspiańskiego w Kato­wicach i na tej scenie występował do zgonu. Był wybitnym wykonawcą ról komicznych (miał wg opinii krytyki "wspaniałą vis comica" i "żywiołowy talent"); grał również z powodzeniem role charakte­rystyczne o poważniejszym, niekiedy dramatycznym charakterze. Do najlepszych jego ról zaliczano m.in. Tobiasza Czkawkę ("Wieczór Trzech Króli"), Smakosza ("Przyjaciele"), Damazego ("Pan Damazy"), Szambelana ("Pan Jowialski"), Mrozika ("Wesele Fonsia"), Majora ("Panna mężatka"), Żyda ("Wesele"), Hertmańskiego ("Mu­rzyn warszawski"), Pastora Dorana ("Cały dzień bez kłamstwa"), Doktora Gadarina ("Ostrożnie, świeżo ma­lowane"), Clausa ("Burmistrz Stylmondu"), Langwarta ("Hidalla").
Bibl.: Frycz: O teatrze; Trzechlecie T.N. w Toruniu (il.); A. Waśkowski: Teatr Teofila Trzcińskiego w Krakowie, Kra­ków 1932 s. 23; Listy z Teatru 1947 nr 16; Odra 1947 nr 29 (il.); Pam. teatr. 1963 z. 1-4 (J. Kreczmar s. 241; E. Krasiński s. 255, 265-268); Afisze, IS PAN, Bibl. Jagiell.
Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - IS PAN, MHKraków, Bibl. Ossol.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973