Grzegorz Fitelberg
FITELBERG Grzegorz (18 X 1879 Dźwińsk na Łotwie - 10 VI 1953 Katowice), dyrygent. Był synem Grzegorza F. dyrygenta orkiestr wojskowych, mężem -> Haliny Szmolcówny. W 1891-96 kształcił się w Instytucie Muz. w Warszawie pod kierunkiem S. Barcewicza i Z. Noskowskiego. Początkowo był skrzypkiem w orkiestrze WTR. Sławę zdobył jako wybitny dyrygent orkiestr symfonicznych, a także kompozytor. 9 IX 1907 dyrygował po raz pierwszy w T. Wielkim w Warszawie operą "Salome", w 1910 był dyrygentem w warsz. t. Momus, w 1912/13 dyrygentem Opery Cesarskiej w Wiedniu. Podczas I wojny świat. przebywał w Rosji. W 1914-19 był dyrygentem T. Dramatu Muzycznego, w 1920 T. Wielkiego w Moskwie, 1921-24 dyrygentem zespołu baletowego S. Diagilewa. Po powrocie do Polski pracował jako pierwszy dyrygent Filharmonii Warsz., dorywczo współpracując z T. Wielkim, gdzie m.in. w sez. 1926/27 dyrygował podczas przedstawień "Złotego kogucika", "Beatryks Cenci" oraz "Demona". We wrześniu 1932 został jednym z trzech dyr. muz. T. Wielkiego. Wsez. 1932/33 dyrygował m.in. operami "Faust", "Carmen", "Eugeniusz Oniegin", "Cyganeria". Od 1934 kierował orkiestrą symfoniczną Polskiego Radia. Podczas II wojny świat. przebywał na Zachodzie, a w 1947-53 kierował Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach.
Bibl.: Blaszczyk: Dyrygenci (il.); SMP.
Ikon.: F. Krassowski: Portret, repr. Świat 1909 nr 41; S. Pichor: Portret, repr. Świat 1911 nr 47.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
