Olga Bielska
BIELSKA Olga, z domu Sorokoletow, primo voto Makszejew, secundo voto Skirgiełło-Jacewicz (4 grudnia 1922 Kiwerce na Wołyniu – 25 lipca 1996 Białobrzegi),
aktorka.
Była córką Teodora Sorokoletowa i Anny z Bielskich; jej drugim mężem był aktor Olgierd Skirgiełło-Jacewicz (1912–2003; ślub 27 czerwca 1957 w Łodzi). Na scenie używała nazwiska panieńskiego matki. W 1938–39 uczyła się na Wydziale Sztuki Aktorskiej Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie. Po wybuchu II wojny światowej kontynuowała naukę w tajnym Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej, zrezygnowała jednak i w czasie okupacji niemieckiej pracowała jako kelnerka w warszawskich lokalach: „Klub”, „Pod kotwicą”, „Triatlon”. Na początku 1945 znalazła się w Łodzi i w kwietniu tego roku zaangażowała się do Teatru Miejskiego pod kierownictwem Henryka Szletyńskiego (teatr nie otrzymał koncesji i w sierpniu tego roku został wchłonięty przez Teatr Wojska Polskiego). Uczęszczała do działającego przy teatrze Studia Dramatycznego i tu zdała eksternistyczny egzamin aktorski. Debiutowała 6 września 1945 rolą Emmy (Matura) w Teatrze Polskim w Poznaniu, do końca sezonu 1945/1946 zagrała tu m.in.: Pannę Młodą (Wesele), Grace (Roxy), Lilkę (Zamach). W sezonie 1946/1947 występowała w Teatrze Miejskim w Katowicach, m.in. jako: Helena (Pan Jowialski), Maria Antonowna (Rewizor), Hermia (Sen nocy letniej), Justysia (Mąż i żona). W sezonach 1947/1948 i 1948/1949 była aktorką Miejskich Teatrów Dramatycznych w Krakowie, powtórzyła role w Rewizorze, Śnie nocy letniej, Mężu i żonie, zagrała jeszcze: Anielę (Chory z urojenia), Martę (Dom pod Oświęcimiem), Zuzannę (Wesele Figara).
W 1949–52 i w sezonie 1953/1954 należała do zespołu Teatru Powszechnego w Łodzi, a w 1952/1953 i w 1954–57 do łódzkiego Teatru im. Jaracza. W Łodzi zagrała m.in.: Matyldę (Wielki człowiek do małych interesów, 1950), tytułową Eugenię Grandet (1952), Luciettę (Awantury w Chioggi, 1953), Elizę (Skąpiec, 1954), Amalię (Zbójcy, 1955), Księżną Eboli (Don Karlos, 1956), Irenę (Przygoda florencka, 1957). W 1958–71 występowała w Teatrze Klasycznym w Warszawie, w rolach: Krasawicy (Bolesław Śmiały, 1958), Heleny (Mieszczanie, 1959), Jadwigi Ochotnickiej (Klub kawalerów, 1960), Magdaleny (Niepokój przed podróżą, 1962), Marty Pietrownej (Iwanow, 1963), Towarzyszki Underton (Łaźnia, 1964), Pani Pollinger (Koncert, 1965), Gabrieli Petypon (Dama od Maxima, 1968), Pulcherii (Dom otwarty, 1970). Od 1971 do przejścia na emeryturę 28 marca 1989 była aktorką warszawskiego Teatru Studio, gdzie wystąpiła na przykład jako: Praskowia Osipowna (Nos, 1972), Maria Moskalewa (Sen, 1973), Żona (Cervantes, 1976), Mara-Mara (Giganci z gór, 1979), Piastunka (Powrót Odysa, 1981), Matka (Przemiana, 1982), Ladacznica (Opera za trzy grosze, 1986).
Juliusz Kydryński pisał:
była bardzo ładną brunetką, ogromnie zdolną i pełną żywiołowego, wybuchowego temperamentu nie tylko na scenie, lecz także w życiu.
Jej domeną były role komediowe, charakterystyczne, zarówno w repertuarze współczesnym, jak i klasycznym. W Katowicach podobała się w Panu Jowialskim (1946), wniosła na scenę prawdziwy komizm, a jej Helena była
hożą wiejską panną, wygłaszającą romantyczne tyrady jako wyuczone wspomnienia z jakiejś dość tandetnej lektury
(Krystyna Grzybowska);
jako Hermia (1947) „ślicznie pokazała jak z niewinnego jagnięcia powstaje tygrysicowata jędza” (Bolesław Surówka). W Krakowie, w roli Justysi (1947), jak pisał Kydryński, „szalała na scenie, uwodząc wszystkich, z widzami włącznie”, a Magdalena Samozwaniec stwierdziła:
Bielska to bardzo cenny nabytek dla scen krakowskich, takiej nam właśnie brakowało, z takim pyrkatym noskiem, z takim wdziękiem i z takim dowcipem.
W warszawskim Teatrze Klasycznym zagrała pełną pikanterii Ochotnicką, „z bardzo dyskretnie zaznaczoną umownością i lekkim dystansem do roli” (Stefan Polanica), „w scenach większego komediowego napięcia wymagającego szybkich ripost – dawała probierz swego temperamentu” (Jerzy Zagórski). W Iwanowie była bardzo zabawną Marią Pietrowną, bogatą wdową szukającą męża, z kolei gdy wkraczała na scenę w klasycznej farsie Dama od Maxima, przekomicznie interpretując rolę żony-dewotki, „odżywało wspomnienie gry dawnych gwiazd” (Witold Filler). Była jeszcze pełną ekspresji Towarzyszką Underton i zalotną, czarującą Pulcherią, którą „zagrała ostro, była przy tym (wbrew tradycji) tak fertyczna, że wierzyło się całkowicie w jej wyczyny erotyczne” (Roman Szydłowski).
W latach 1954–87 wystąpiła w niewielkich rolach w kilkunastu filmach fabularnych, serialach telewizyjnych i w kilku spektaklach Teatru Telewizji.
Utonęła w Zalewie Zegrzyńskim.
Bibliografia
Almanach 1995/96; Danowicz: Ujarzmianie Melpomeny; Dąbrowski: Na deskach t. 1, 2 (B. Surówka. M. Samozwaniec; il.); Dziesięciolecie T. im. Jaracza w Łodzi 1945–55 (il.); X-lecie T. Powszechnego w Łodzi 1946–56 (il.); Kaszyński: Teatr łódz.; Kydryński s. 103 (il.); Linert: T. Śląski; Sadowy (il.); Sto lat Starego Teatru; Studio 1972–82 (il.); T. Pol. w Poznaniu 1875–1975 (il.); Wilski: Szkolnictwo; Wydrzyński s. 65, 72, 74; Gaz. Wyb. 1996 nr 180, 190 (il.); Kron. m. Poznania 1962 nr 4 s. 21 (S. Hebanowski); Kur. Pol. 1960 nr 166 (J. Zagórski); Sł. Powsz. 1960 nr 170 (S. Polanica); Teatr 1947 nr 1–2 (K. Grzybowska); Trybuna Ludu 1970 nr 269 (R. Szydłowski); Żołnierz Wolności 1968 nr 224 (W. Filler); Akt urodzenia nr
IV–235/1957 i akt ślubu nr IV-702/1957, Arch USC Łódź; Akt zgonu nr 37/1996, USC Nieporęt; Akta (fot.), ZASP; Programy i wycinki prasowe, IS PAN; Almanach 1944–59; wwwfilmpolski.pl
Ikonografia
A. Stopka: Portret karyk., rys., tusz, 1948 – MTWarszawa; Fot. – Bibl. Nar., IS PAN, ITWarszawa, MTWarszawa, NAC, T. im. Słowackiego Kraków.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
