Osoby

Helena Biegańska-Płachecka (11 VIII 1898 Lwów - 26 XI 1981 Gdańsk), aktorka, kier. art. teatru. Od 1912 uczyła się dykcji i deklamacji u Franciszka Frączkowskiego we Lwowie, w 1913 brała udział w reżyserowanych przez niego przedstawieniach w T. Niezależnym, następnie z zespołem t. lwowskiego wyjechała na występy do Wiednia (1915). Grała wówczas Anielę ("Śluby panieńskie" Fredry) i Annę ("Warszawianka" Wyspiańskiego). W Teatrze i Filmie 1957 nr 11 zamieściła Wspomnienie o pewnym przedstawieniu "Warszawianki" w Wiedniu. W 1916 występowała w półamatorskim t. Michała Orlicza w Bielsku-Białej, od 1917 w repertuarze dramatycznym i operetkowym Miejskiego T. Ludowego w Krakowie (np. w 1918 grała Stellę w "Dokoła miłości" Oskara Straussa), w 1920 w zespole Tadeusza Wołowskiego w Radomiu, z zespołem tym odwiedziła m.in. Kielce, Częstochowę, Piotrków, Radomsko. W 1927 ustąpiła ze sceny ze względów rodzinnych. W następnych l. organizowała amatorskie chóry i zespoły teatralne w Brześciu n. Bugiem, Nowogródku. W 1945 znalazła się na Dolnym Śląsku i przy współpracy Rudolfa Ratschki i Saturnina Żórawskiego zorganizowała T. Miejski w Świdnicy, w którym grała do 1951, a w sez. 1947/48 sprawowała także kier. art. tej sceny. Niektóre role: Dulska ("Moralność pani Dulskiej" Zapolskiej), Berta ("Niemcy" Kruczkowskiego), Podstolina ("Zemsta" Fredry), Akulina ("Mieszczanie" Gorkiego). W l. 1951-65 była aktorką T. Wybrzeże w Gdańsku. W 1965 przeszła na emeryturę, ale sporadycznie grała jeszcze do 1970. Poza wymienionymi rolami w późniejszych l. grała m.in. Dobrójską ("Śluby panieńskie" Fredry), Ogrodzką ("Grzech" Żeromskiego), Milewską ("Żabusia" Zapolskiej), Żelazną ("Panna Maliczewska" Zapolskiej), Marię ("Dom kobiet" Nałkowskiej), Czepcową ("Wesele" Wyspiańskiego). W 1979 otrzymała tytuł Zasłużonego Członka SPATiF-ZASP. Opublikowała "Pamiętniki", wyróżnione II nagrodą w konkursie Naczelnej Rady Kobiet (1976).

Źródło: Almanach sceny polskiej 1981/1982