1 marca 1794
Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale – prapremiera
Warszawa, Teatr Narodowy: prapremiera Cudu mniemanego, czyli Krakowiaków i Górali, opery z muzyką Jana Stefaniego i librettem Wojciecha Bogusławskiego, który wystąpił w roli Bardosa; dekoracje malował Antoni Smuglewicz.
„Wystawienie w stolicy sztuki teatralnej pod tytułem Krakowiacy wywołało niesłychany entuzjazm. Jest to utwór o tematyce narodowej, przedstawiający z wielkim talentem kłótnię wieśniaków, pochodzących z okolic Krakowa. [...] Autor, pan Bogusławski, igrający ludzkimi namiętnościami jak piłką, równie dobry patriota jak aktor, dał dowód swego mistrzostwa w samej sztuce i jej wystawieniu. Łączy ona w sobie nadzwyczaj zręcznie w jedną całość dramat, wodewil i balet. Porywająca muzyka oparta została częściowo na rodzimych pieśniach ludowych, częściowo na dyskretnie przejętych motywach najlepszych utworów zagranicznych; tylko ktoś o bardzo chłodnym usposobieniu mógłby się nie poddać ogólnemu entuzjazmowi. Na ogólną liczbę trzech przedstawień udało mi się dwukrotnie być w teatrze i muszę wyznać, że nigdy nie doznałem większego, głębszego i trwalszego wrażenia. [...] Nawet rosyjskie orkiestry wojskowe grywały ulubione arie z ulubionej opery. Rosyjski generał dowiedziawszy się o wszystkim, co zaszło, zabronił dalszych przedstawień” (Johann Gottfried Seume, Kilka wiadomości o wypadkach w Polsce w roku 1794, tłum. Wacław Zawadzki, w: Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców, oprac. i wstęp. Wacław Zawadzki, t. 2, Warszawa 1963 PIW, s. 739).
Marek Piekut