24 grudnia 1907
Sędziowie Wyspiańskiego
Wilno, Teatr Miejski: prapremiera Sędziów „tragedii w 1 akcie” Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Nuny Młodziejowskiej; Józef Popławski jako Samuel, Juliusz Osterwa w roli Joasa.
Tragedia Wyspiańskiego, rozgrywająca się w żydowskiej karczmie Samuela, gdzie dokonuje się zbrodni, które postanowił ujawnić i odpokutować jego syn Joas, 11 listopada 1908 wystawiona została we Lwowie w reżyserii Tadeusza Pawlikowskiego z Romanem Żelazowskim – Samuelem, Wandą Siemaszkową – Jewdochą i Ireną Trapszo – Joasem. Przy czym podzielono ją na dwie odsłony, aby uzasadnić przybycie tytułowych sędziów, czyli Nauczyciela, Wójta, Aptekarza i Sędziego. Na afiszu lwowskim zaznaczono, że pierwsza odsłona dzieje się „w czwartkowy, druga w następny wieczór”.
W 1909 Sędziów wystawiono 25 lutego w Łodzi w reżyserii Aleksandra Zelwerowicza grającego też Samuela, 6 września w Warszawie w Letnim ze Stanisławem Knake-Zawadzkim jako karczmarzem i 27 listopada w Krakowie. Spektakl krakowski reżyserował Józef Sosnowski grający Samuela, a w obsadzie znaleźli się ponadto Irena Solska – Joas, Stanisława Wysocka – Jewdocha i Edmund Weychert – Natan.
W 1911 Knake-Zawadzki wyreżyserował z sobą w roli Samuela filmową wersję Sędziów zatytułowaną Sąd Boży. Była to pierwsza ekranizacja dramatu w dziejach polskiego kina.
Rafał Węgrzyniak
