Kalendarium

Długa Kościelna, miejscowość pod Warszawą: umiera Karol Świerzawski, jeden z pierwszych polskich zawodowych aktorów. Świerzawski debiutował prawdopodobnie 19 listopada 1765 rolą Wierznikowskiego w Natrętach Bielawskiego; szczególnie podobał się w rolach „sarmackich” , które często interpretował pozytywnie, wbrew intencjom autorów, ale za to zgodnie z oczekiwaniami „sarmackiej” publiczności” – tak zagrał Starostę w Powrocie posła Niemcewicza (1791) i odniósł ogromny sukces.

„Świerzawski był pięknego wzrostu, a w polskim ubiorze bardzo kształtnej postaci. Twarz męska, mało odmieniających się rysów [...]. Uśmiech jego był satiryczny, głos chrapowaty ale donośny. Poruszenia rąk bardzo rzadki, czego przyczyną były złamane w młodości i zawsze styrczące palce, które troskliwie ukrywał. Oprócz doskonałego umienia roli, żadne inne przygotowanie, jakowy plan albo sztukę okazujące, w grze jego dostrzec się nie dawało. Była to sama prosta natura [...].O całym jego scenicznym talencie to bez przesady powiedzieć by można, że był prawdziwym polskim aktorem, który żadnego obcego narodu charakterów przejąć nie umiejąc, dawnych i każdego stanu Polaków tak naturalnie, dobitnie i rzetelnie wystawiał, że nie żadną kopią, ale prawdziwym w każdym rozumieniu był oryginałem” (Wojciech Bogusławski, O Karolu Świerzawskim, w: Tenże, Dzieje Teatru Narodowego na trzy części podzielone oraz Wiadomość o życiu sławnych artystów...; cyt. za. wydaniem fotooffsetowym, Warszawa 1965, s. 301–302).