Hasła

Gatunek przedstawienia teatralnego, w którym rygorystycznie uformowana partytura teatralna opiera się na rytmie, często ujętym w formuły ostinatowe, jednoczącym śpiew chóralny i solowy, melodeklamację, recytację i dialogi z wyrazistą gestyką i dynamiczną kinezyką wykonawców, zakomponowanymi na modłę choreograficzną, do wtóru muzyki wykonywanej na żywo, przeważnie na dawnych instrumentach ludowych, a twórczo wysnutej z materiału etnografii muzycznej.

W neologizmie etnooratorium termin „oratorium” został użyty głównie ze względu na związek tej formy muzyki dramatycznej z tematyką religijną, a więc jej rytualny potencjał ekspresyjny, zaś człon „etno-” sygnalizuje związek znaczeniowy z ludem.

Termin wprowadził Leszek Kolankiewicz [Kolankiewicz 1987], odnosząc go do przedstawień w reżyserii Włodzimierza Staniewskiego zrealizowanych w Ośrodku Praktyk Teatralnych „Gardzienice”, takich jak Spektakl wieczorny (1977), Gusła (1981) i Żywot protopopa Awwakuma (1983), następnie termin ten odniesiono do oratoriów Broniusa Kutavičiusa, takich jak Ostatnie obrzędy pogańskie (1978), Z kamienia Jaćwingów (1983) i Drzewo świata (1986).

Bibliografia

• Chłopecki, Andrzej: Etnooratoria Broniusa Kutavičiusa, referat na II Polsko-litewskiej Konferencji Muzykologicznej, Kraków 1990;
• Encyklopedia muzyczna PWM. Część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej, t. [5] K l ł, Kraków 1997, hasło: Kutavičius Bronius;
• Kolankiewicz, Leszek: Etnooratorium – świętych obcowanie, „Res Publica” 1987, nr 5;
• Kolankiewicz, Leszek: Poezja naturalna w przedstawieniach awangardowych, „Akcent” 1988, nr 2;
• Kornaś, Tadeusz: Włodzimierz Staniewski i Ośrodek Praktyk Teatralnych „Gardzienice”, Kraków 2004;
• Taranienko, Zbigniew: „Gardzienice”. Praktyki teatralne Włodzimierza Staniewskiego, Lublin 1997.

Ośrodek Praktyk Teatralnych “Gardzienice by Instytut Teatralny on Mixcloud