Autor: Agnieszka Wanicka
ogon
(ang. bit part, niem. Kleindarsteller)
Żargonowe określenie małej – ze względu na ilość tekstu – roli epizodycznej. Najczęściej używane w liczbie mnogiej, w wyrażeniu „grać ogony”. Określenie spopularyzowane w drugiej połowie XIX w., miało wydźwięk lekceważący i obrazowało hierarchię wydziału ról w teatrze epoki gwiazd.
„Jest to techniczne wyrażenie. Wynaleźli je ci sami artyści, którzy na każdym kroku prawić umieją o poświęceniach dla sztuki. Grać czarownicę lub Makdufa w Makbecie, Laurentego w Romeo nazywa się grać ogony. Otóż każdy bohater radby, aby koło niego najlepsi podejmowali się ogonów, ale sam nigdy nie chce być ogonem” [Władysław Bogusławski, „Kurier Warszawski” 1877, nr 17].
Aktorzy grający ogony (pogardliwie nazywani ogoniarzem / ogoniastą) otrzymywali najniższe wynagrodzenie w zespole. Ogony grali aktorzy rozpoczynający karierę aktorską albo obsadzani w rolach epizodycznych (zwanych także pomocniczymi lub podrzędnymi).
Bibliografia
- Cegieła, Anna: Słowniczek gwary teatralnej, Wrocław 1980;
- Nyczek, Tadeusz: Alfabet teatru dla analfabetów i zaawansowanych, Warszawa 2002;
- Wanicka, Agnieszka: Dramat i komedia Teatrów Warszawskich 1868-1880, Kraków 2011.