Autorzy

Trwa wczytywanie

Yukio Mishima

(14 stycznia 1925 Tokio -25 listopada1970 Tokio, Japonia)
Yukio Mishima urodził się jako Kimitake Hiraoka, najstarszy syn wysokiego urzędnika państwowego daleko spokrewnionego z rodem siogunów Tokugawa. Rodzina posłała go - zgodnie z tradycją - do kształcącej potomków rodów cesarskich i arystokratycznych szkoły Gakushin, którą ukończył z najwyższymi ocenami. Już w szkole napisał swoje pierwsze opowiadanie, od razu przyjmując pseudonim Yukio Mishima. Po ukończeniu prawa na Uniwersytecie Tokijskim (1947) krótko pracował w Ministerstwie Finansów. W 1948 roku zrezygnował jednak z kariery urzędniczej, gdy kilka jego opowiadań zostało dobrze ocenionych przez krytykę. Pierwszy tom opowiadań Mishimy "Las w pełnym rozkwicie" (1944) nie był udany, ale zwracał uwagę ze względu na gloryfikację piękna cesarskiej Japonii. Motyw ten powrócił w ostatnich utworach pisarza. Rozgłos przyniosły Mishimie krótka powieść o losach dojrzewającego chłopca odkrywającego w sobie skłonności homoseksualne zatytułowana "Wyznania maski" (1949) oraz uhonorowana Nagrodą Literacką Yomiuri powieść "Złoty Pawilon" (1956) o nowicjuszu buddyjskim, który podpalił tytułowy Złoty Pawilon w Kioto, aby wyzwolić się spod władzy jego piękna.
Kolejne utwory Mishimy napisane w 1950 roku - "Owoc", "Niedziela", "Pragnienie miłości" - wypełniały wizje sadomasochistyczne i homoseksualne zauroczenia, fascynacja śmiercią i walka z ukrytymi kompleksami. Jednocześnie powstawała pierwsza z siedemnastu powieści Mishimy w odcinkach - "Najbielsza z nocy". Miarą sukcesu była jej natychmiastowa ekranizacja. Powieści w odcinkach - głównie melodramaty - sam pisarz traktował lekceważąco, jedynie jako sposób na zarabianie pieniędzy i zdobywanie czytelników. Mishima posiadał umiejętność równoległego pisania tekstów popularnych i poważnych.
Pisarz nie krył swego homoseksualizmu. Był związany z grającym w jego sztukach aktorem i pieśniarzem - Akihino Mamayamą, poznanym na początku lat 50.
W 1951 roku odbył swoją pierwszą podróż dookoła świata. Odwiedził wtedy Europę i obie Ameryki. Wizytę w Stanach Zjednoczonych skwitował stwierdzeniem, że "Nowy Jork jest jak Tokio za pięćset lat". W Rio de Janeiro był uczestnikiem karnawału, którego przebieg opisał w swoim dzienniku podróży. Najdłużej zatrzymał się w Paryżu, zwidzając mroczne dzielnice miasta z poznanym tam kompozytorem Toshirą Mayuzami. Urodę stolicy Francji przyrównywał do "grubego makijażu na twarzy brzydkiej kobiety". Najważniejszym z odwiedzonych wówczas miejsc okazała się Grecja. Ta wizyta w zasadniczy sposób wpłynęła na życie i twórczość Mishimy. Piękno i ład greckiej architektury i rzeźby wyzwoliły go z "romantycznego schorzenia", pozwoliły uwierzyć w równowagę umysłu i ciała. Z Grecji wyjechał jako "klasycysta", zdeterminowany do dokonania wewnętrznej przemiany, psychicznego i fizycznego przebudowania samego siebie. Kierowany tą potrzebą, od dziecka wątły i chorowity, po powrocie do Japonii zaczął uprawiać sport, przede wszystkim kulturystykę, ale także pływanie i boks. Istotne znaczenie wpływów greckich na twórczość Mishimy oddaje powieść z 1954 roku - "Odgłos fal" (w polskim przekładzie - "Ballada o miłości"), inspirowana historią Dafnis i Chloe, jedyna w dorobku pisarza historia miłosna pozbawiona elementów perwersji i sarkazmu.
W 1958 roku Mishima zerwał kontakty homoseksualne i poślubił córkę znanego japońskiego malarza - Yoko Sugiyamę. Żona Mishimy była kobietą wytworną i pełną taktu, całkowicie lojalną wobec męża, rozumiejącą jego skomplikowaną naturę. W 1960 roku Mishima ponownie objechał świat właśnie z Yoko.
Jako dramaturg zadebiutował w 1949 roku "Domem ognia". Sukces przyniosły Mishimie współczesne sztuki n. Osiem jednoaktówek ("Kantan" 1950, "Adamaszkowy bębenek" 1952, "Komachi i stupa" 1952, "Dama Aoi" 1959, "Wachlarz" 1956, "Świątynia Djji" 1957, "Ukochana Yuya" 1959, "Mnich słabeusz" 1960) skomponowanych według klasycznej konwencji, a poświęconych problemom i zwyczajom współczesnym zebrane zostało w tom "Kindai-ngakush" ("Współczesne dramaty n"). Pod koniec lat 50. zostały przetłumaczone na angielski i wystawione w różnych krajach. Mishima wpisał się również w nurt współczesnej dramaturgii shingeki, poczynając od "Domu ognia" i "Gniazda termitów" (1955) - dramatu o bezsensie bytowania japońskich emigrantów w Brazylii. Za mniej udane uważane są sztuki Mishimy opracowywane dla teatru kabuki, np. "Piekieł wizerunek niezwykły" (1953).
Teatr shingeki rozwijał się pod wpływem europejskim, poszukiwał dla siebe wzorów w literaturze europejskiej. Okres szybkiego rozwoju tego nurtu teatralnego nastąpił po 1945 roku, od momentu wystawienia w Japonii "Wiśniowego sadu" Antoniego Czechowa. Główne źródła inspiracji stanowili Stanisławski z jednej, a Brecht z drugiej strony. Nowe treści do tego teatru wnieśli, stając się jego najwybitniejszymi przedstawicielami, Yukio Mishima i Abe Kobo.
Sztuki z gatunku shingeki pisane przez Mishimę wystawiał z dużym powodzeniem Teatr Bungakuza, z którym pisarz współpracował od początku lat 50. Przygotował dla tej sceny między innymi "Słoneczniki nocą" (1953), "Pawilon Ryczącego Jelenia" (1956) - uhonorowany nagrodą im. Kishidy, "Różę i piratów" (1958), "Tropikalne drzewo" (1960), "Dziesięciodniową chryzantemę" (1962), za którą otrzymał po raz drugi Nagrodę Yomiuri, "Jedwab i intuicję" (1964) wyróżnione Nagrodę Artystyczną Mainichi, "Upadek domu Suzaku" (1967) oraz sztukę pod prowokacyjnym tytułem "Mój przyjaciel Hitler" (1969). Jako kolejna reminiscencja podróży po Europie powstał dramat "Madame de Sade" (1965). Napisał go Mishima na podstawie książki Shibusawy Tatsushiko "Sado-koshaku-fujin". Ostatnią sztuką Mishimy był "Taras trędowatego króla" (1969).
Jego pochodzenie - samurajskie korzenie, szacunek i miłość do tradycji - zadecydowały o konserwatywnych, prawicowych poglądach. Patriotyzm i poczucie honoru wywodzące sie z zasad "drogi wojownika" jest tematem wielu jego utworów, między innymi "Umiłowania ojczyzny" (1960), w ekranizacji którego sam wystąpił w 1965 roku. W latach 1965-70 ukazywały się kolejne tomy tetralogii powieściowej o śmierci i reinkarnacji "Płodne morze", zatytułowane kolejno - "Wiosenne morze" (1965), "Zbiegłe konie" (1967), "Świątynia Świtu" (1969) i "Upadek anioła" (1970). W 1968 roku Mishima powołał paramilitarną organizację Tate-No Kai (Stowarzyszenie Tarcz), której celem nadrzędnym było wskrzesznie autorytarnego systemu politycznego w Japonii, z odrodzoną i umocnioną władzą cesarza. Organizacja odbywała musztry w koszarach Sił Samoobrony. 25 listopada 1970 roku próbowała opanować kwaterę główną Sił Samoobrony, aby wezwać żołnierzy do powstania. Plan się nie powiódł, a Mishima - zgodnie z samurajskim rytuałem - popełnił sepuku.
W latach 1973-75 w Japonii ukazało się trzydzieści sześć tomów "Dzieł zebranych" Yukio Mishimy.

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji