Susan Sontag
SONTAG Susan
(ur. 16 stycznia 1933, Nowy Jork, USA - zm. 28 grudnia 2004, Nowy Jork, USA)
Amerykańska pisarka, eseistka, krytyk literacki i społeczny, aktywistka walcząca o prawa człowieka, reżyserka filmów dokumentalnych i sztuk teatralnych, dramatopisarka.
Urodziła się jako Susan Rosenblatt w nowojorskiej rodzinie żydowskiej. Nazwisko Sontag przyjęła po swym ojczymie. W dzieciństwa ogromnie dużo czytała, a jej idolką była Maria Curie-Skłodowska. Mając szesnaście lat rozpoczęła studia na uniwersytecie w Chicago (filologia francuska, filozofia i teologia). W siedemnastym roku życia (1950) wyszła za mąż za socjologa Philipa Reifa, którego znała dziesięć dni. W 1952 urodził się ich syn, David. W późniejszych latach ujawniła się biseksualna natura Sontag. Wspólnie z mężem napisała pierwszą książkę na temat wpływu freudyzmu na współczesną kulturę. Kontynuowała studia w Oxfordzie, Berkeley i Harvardzie (gdzie zrobiła doktorat) oraz przez rok w Paryżu (gdzie zainteresowała się egzystencjalizmem oraz kinem francuskim).
Po powrocie do Ameryki rozwiodła się z mężem, samodzielne wychowywała syna (ostentacyjnie rezygnując z alimentów) i rozpoczęła pracę na uniwersytecie Columbia, wykładając religioznawstwo.
W 1963 opublikowała pierwszą powieść: "Benefactor" (Dobroczyńca). Kolejne powieści, to: "Death Kit" (Zestaw do śmierci, 1967), "The Volcano Lover" (Miłośnik wulkanów, 1992) oraz "In America" (W Ameryce, 2000). Ta ostatnia, osnuta na dziejach życia Heleny Modrzejewskiej, została nagrodzona prestiżową nagrodą literacką National Book Award (2000).
Ponadto opublikowała zbiór opowiadań "I, etcetera" (1978), dwie sztuki teatralne: "Alice in Bed" (Alicja w łóżku) i "Lady from the Sea" (Dama z morza).
Publikowała wiele esejów, zawsze żywo dotykających najbardziej palących kwestii społecznych i politycznych. Do najsłynniejszych należą: "Notatki o kampie" (1964), "Przeciw interpretacji" (1966), "O fotografii" (1977), "Choroba jako metafora" (1978). Podróżowała w rejony ogarnięte wojną, między innymi do Wietnamu i na Kubę. W oblężonym Sarajewie wystawiła "Czekając na Godota" Becketta. Wspierała polską Solidarność i pomagała pisarzom zza żelaznej kurtyny (wśród nich Josifowi Brodskiemu i Ryszardowi Kapuścińskiemu). Kilkakrotnie odwiedziła Polskę, skąd pochodzili jej przodkowie.
Po tragedii 11 września 2001 publikowała artykuły poddające krytyce mentalność Amerykanów, co przysporzyło jej zajadłych wrogów. Zarzucano jej antyamerykańskość i europocentryzm.
Przez wiele lat walczyła z rakiem. Zmarła w Nowym Jorku, ale kazała się pochować w Paryżu, na cmentarzu Montparnasse.
