Autorzy

TAGORE Rabindranath
(ur. 6 maja 1861, Kalkuta, Indie - zm. 7 sierpnia 1941, Kalkuta, Indie)
Poeta i prozaik. Był najmłodszym z czternaściorga dzieci bengalskiego bramina, który podejmował często pielgrzymki do świętych miejsc Indii. Uczył się najpierw w domu, potem między innymi w Seminarium Wschodnim w Kalkucie, w szkole pedagogicznej oraz w Akademii Bengalskiej. Wiersze pisał od ósmego roku życia pod wpływem rodzimych tradycji, początkowo starych tekstów "Wed" i "Upanisudów", potem religijnej mistyki Kabira i Rajdasa. Wielkie wrażenie wywarły na nim zwłaszcza odbywane z ojcem pielgrzymki na północ Indii, gdzie zetknął się bliżej z kulturowym bogactwem swego kraju.
Kiedy miał siedemnaście lat, opublikował poemat epicki "Historia poety", a wkrótce potem wyjechał do Londynu na studia prawnicze. Przerwał je już po roku i wrócił do Indii, gdzie wydał swoje pierwsze dwa zbiory poezji: "Wieczorne pieśni" (1881) i "Poranne pieśni" (1883). Od 1890 roku zawiadywał majątkiem rodzinnym we Wschodniej Bengalii, gdzie powstały jego sławne tomiki: "Złota łódź" (1893) i "Przemijanie" (1899). Obraz tytułowej "złotej łodzi", będącej metaforą życia ludzkiego w strumieniu czasu, powróci jeszcze niejednokrotnie w jego twórczości. W 1901 roku poeta osiedlił się pod Kalkutą, gdzie wspólnie z kilkoma nauczycielami-entuzjastami założył prywatną szkołę. Pisał wówczas nie tylko poezje, ale podręczniki szkolne, książki historyczne i artykuły na temat pedagogiki.
W 1902 roku zmarła żona poety, z którą ożenił się w 1883 roku. Mieli pięcioro dzieci. Pod wpływem tej straty poeta napisał wiersze wydane w tomie "Pamięć". Rok później na gruźlicę zmarła też jedna z jego córek, a w 1907 roku na cholerę - młodszy syn. Kiedy w 1912 roku jego starszy syn wyjeżdżał na studia do Stanów Zjednoczonych, Tagore postanowił mu towarzyszyć. Po drodze zatrzymał się w Londynie, gdzie przekazał znajomemu malarzowi swoje wiersze we własnym przekładzie na język angielski. Ukazały się one drukiem jeszcze w tym samym roku, dzięki staraniom Williama Buttlera Yeatsa. Pochlebnie o wierszach wyraził się inny wybitny poeta, Ezra Pound, który stwierdził, że Tagore z właściwą sobie wschodnią mądrością przypomina o tym wszystkim, co w zahukanym i konsumpcyjnym świecie Zachodu zostało już dawno zapomniane. Po "Pieśniach ofiarnych", bo taki tytuł nosił opublikowany tom, przyszły następne przekłady, które przyniosły poecie popularność, zwłaszcza w krajach anglojęzycznych. Na francuski przetłumaczył wiersze André Gide, a na polski Jan Kasprowicz.
W 1913 roku Tagore - jako pierwszy twórca spoza kręgu euroamerykańskiego - wyróżniony został literacką Nagrodą Nobla za "pełne głębokiego uczucia, oryginalne i przepiękne wiersze, w których z wyjątkowym mistrzostwem wyraziło się jego myślenie poetyckie, będące, według jego własnych słów, częścią literatury Zachodu". Podczas ceremonii wręczania nagrody pisarz był nieobecny, przysłał jednak z USA okolicznościowy telegram. Uzyskane honorarium przeznaczył na rozwój swojej szkoły, która po I wojnie światowej stała się bezpłatnym uniwersytetem. W następnych latach na Tagore posypały się kolejne zaszczyty: aż pięciokrotnie przyznawano mu tytuł doktora honoris causa (między innymi uniwersytetu w Oxfordzie), otrzymał też w 1915 roku tytuł szlachecki, ale zrzekł się go cztery lata później po masakrze pokojowej demonstracji indyjskiej przez wojsko angielskie. Wiele podróżował po świecie i wszędzie był podejmowany jako ambasador kultury indyjskiej, choć zainteresowanie jego twórczością, zwłaszcza na Zachodzie, znacznie się zmniejszyło. Zdaniem krytyków spowodowane było to niedostatkiem doświadczonych tłumaczy, którzy mogliby oddać wszystkie walory jego wyjątkowego języka.
Tagore pozostawił po sobie olbrzymi dorobek literacki. Największą sławę osiągnął jako poeta, ale uprawiał niemal wszystkie gatunki literackie. Napisał między innymi prawie pięćdziesiąt dramatów i osiem powieści, z których największym powodzeniem cieszył się oparty na motywach autobiograficznych "Dom i świat" (1915-16). Od 1929 roku malował również obrazy, które wystawiał między innymi w Monachium, Nowym Jorku, Paryżu i Moskwie. W rodzinnych stronach poety najbardziej znane są jednak jego pieśni, do których często sam komponował muzykę. Zostawił ich po sobie około trzech tysięcy.